Φραγγίσσα: Η εντυπωσιακή επανανακάλυψη του χαμένου Ιερού του Απόλλωνα στην Κύπρο

Νέα εποχή για ένα θρυλικό ιερό

Το Τμήμα Αρχαιοτήτων, υπό το Υφυπουργείο Πολιτισμού, ανακοίνωσε την ολοκλήρωση της φετινής ανασκαφικής περιόδου. Επιπλέον, τα Πανεπιστήμια Φρανκφούρτης (διευθυντής: Matthias Recke) και Κιέλου/Βύρτσμπουργκ (υπεύθυνος πεδίου: Philipp Kobusch) πραγματοποίησαν έρευνες στο Ιερό του Απόλλωνα στη Φραγγίσσα, στην περιοχή Πέρα Ορεινής.

Μια ανακάλυψη που άλλαξε τα δεδομένα το 1885

Το 1885, ο Γερμανός αρχαιολόγος Ohnefalsch-Richter ξεκίνησε ανασκαφές κοντά στην αρχαία Ταμασσό. Εκεί, βρήκε ένα από τα πιο εντυπωσιακά ιερά της εποχής: το αγροτικό ιερό του Απόλλωνα, γνωστό ως Φραγγίσσα. Ο χώρος είχε εκατοντάδες αναθηματικά αγάλματα, πολλά από τα οποία ήταν τεράστια. Έπειτα, ο αρχαιολόγος κάλυψε τελείως το ιερό μετά την ανασκαφή, μαζί με τις βάσεις των αγαλμάτων και τους τοίχους. Με τα χρόνια, όμως, η ακριβής θέση του ξεχάστηκε.

Η επιστροφή του ιερού μετά από 140 χρόνια

Σχεδόν 140 χρόνια μετά, το ιερό ανοίγει και πάλι. Πλέον, είναι προσβάσιμο στη σύγχρονη αρχαιολογική έρευνα. Συγκεκριμένα, το 2021, Γερμανοί αρχαιολόγοι από τα ίδια πανεπιστήμια άρχισαν ξανά την αναζήτηση της χαμένης θέσης. Επιπλέον, πέρσι, μετά από επίμονη προσπάθεια, εντόπισαν την παλιά ανασκαφή με δύο τομές. Αντίστοιχα, φέτος το ιερό ανασκάφηκε συστηματικά. Έτσι, οι αρχαιολόγοι βρήκαν τα τείχη της αυλής των αναθημάτων και πάνω από 100 βάσεις αγαλμάτων, πολλές με τεράστιο μέγεθος. Το απρόσμενο ήταν ότι, εκτός από τις βάσεις, βρέθηκαν και πολλά θραύσματα αγαλμάτων που δεν είχαν αναγνωριστεί τότε.

Νέα δεδομένα και σημαντικά ευρήματα

Αυτά τα νέα ευρήματα μεγαλώνουν τη γνώση μας για τον χώρο. Πολλά αγάλματα στο Κυπριακό Μουσείο και στο Βασιλικό Μουσείο του Τορόντο μπορούν να αποκατασταθούν με τα καινούργια θραύσματα. Οι ερευνητές βρήκαν και νέους τύπους αγαλμάτων, που δεν γνωρίζαμε μέχρι τώρα από τη Φραγγίσσα. Η ανακάλυψη γιγαντιαίων πελμάτων αποδεικνύει την ύπαρξη κολοσσιαίων ανδρικών αγαλμάτων από ασβεστόλιθο της αρχαϊκής εποχής. Μέχρι σήμερα, τέτοια αγάλματα γνωρίζαμε μόνο από τερακότα, όπως ο διάσημος “Κολοσσός της Ταμασσού”. Επιπλέον, βρέθηκαν γυάλινες χάντρες και αιγυπτιακά φυλακτά από φαγεντιανή, που δεν είχαν εντοπιστεί ξανά ως αναθήματα.

Επιγραφές και διαχρονική σημασία του ιερού

Ιδιαίτερα σημαντική είναι η ανακάλυψη δύο βάσεων με επιγραφές. Συγκεκριμένα, η μία έχει χαρακτήρες της κυπροσυλλαβικής γραφής, ενώ η άλλη αναφέρεται στα ελληνικά στους Πτολεμαίους, που ήταν οι ελληνιστικοί ηγεμόνες της Αιγύπτου και κυρίαρχοι της Κύπρου εκείνη την εποχή. Έτσι, το ιερό είχε σημασία όχι μόνο στην αρχαϊκή εποχή (7ος-6ος αιώνας π.Χ.), αλλά και αργότερα. Επιπλέον, τότε φαίνεται πως επεκτάθηκε, με μια μεγάλη περιστύλια αυλή να προστίθεται δίπλα στην αίθουσα των αναθημάτων, πιθανόν για συμποσιακές τελετές.

Το μέλλον της έρευνας

Τα νέα ευρήματα μας δίνουν στοιχεία όχι μόνο για τη λατρεία, αλλά και για την αρχιτεκτονική του ιερού. Πρώτη φορά οι αρχαιολόγοι μπορούν να μελετήσουν με λεπτομέρεια το οικοδόμημα, που ως τώρα ήταν ελλιπώς τεκμηριωμένο. Η αυλή των αναθημάτων πέρασε πολλές φάσεις κατασκευής και χρήσης. Με την περαιτέρω έρευνα, θα αποκαλυφθούν ακόμα περισσότερα για τα τελετουργικά και τον χώρο, όπως λειτουργούσε στην αρχαιότητα.

Πηγή : gov.cy