Σύνοψη
- Σπάνιο χρυσό τετράδραχμο της Βερενίκης Β’ (246–241 π.Χ.) βρέθηκε στην Πόλη του Δαβίδ, στις ανασκαφές του Γκιβάτι.
- Πιθανόν κόπηκε στην Αλεξάνδρεια ως ανταμοιβή στρατιωτών μετά τον Τρίτο Συριακό Πόλεμο.
- Είναι το πρώτο τέτοιο νόμισμα που ανακαλύπτεται εκτός Αιγύπτου, σε ελεγχόμενη ανασκαφή.
- Αποδεικνύει την οικονομική και πολιτιστική σημασία της Ιερουσαλήμ τον 3ο αιώνα π.Χ.
- Η Βερενίκη Β’ τιμήθηκε ως θεά και έδωσε το όνομά της στον αστερισμό «Μαλλιά της Βερενίκης».
- Το εύρημα θα παρουσιαστεί στο 20ό Ετήσιο Συνέδριο Έρευνας της Πόλης του Δαβίδ.
Βασικές χρονολογίες
- 586 π.Χ. – Καταστροφή Πρώτου Ναού. Η Ιερουσαλήμ θεωρείται για αιώνες ότι παραμένει περιφερειακή.
- περ. 267 π.Χ. – Γέννηση Βερενίκης Β’.
- 246–241 π.Χ. – Τρίτος Συριακός Πόλεμος· πιθανή κοπή του νομίσματος στην Αλεξάνδρεια ως ανταμοιβή στρατιωτών.
- περ. 246–241 π.Χ. – Κυκλοφορία χρυσού τετράδραχμου «Βασιλίσσης Βερενίκης»· σπάνιος τύπος, γνωστά ~20 κομμάτια.
- 221 π.Χ. – Δολοφονία Βερενίκης Β’ κατ’ εντολή Σωσιβίου.
- 3ος αι. π.Χ. – Ευρήματα στην Ιερουσαλήμ υποδηλώνουν οικονομική άνθηση και διασυνδέσεις με τον ελληνιστικό κόσμο.
- Σύγχρονες ανασκαφές – Εντοπισμός του νομίσματος στον Χώρο Στάθμευσης Γκιβάτι, Εθνικό Πάρκο Πόλης του Δαβίδ.
- Αρχές Σεπτεμβρίου (έκθεση) – Δημόσια παρουσίαση στο 20ό Ετήσιο Συνέδριο Έρευνας της Πόλης του Δαβίδ.
Μια σπάνια ανακάλυψη στην Πόλη του Δαβίδ
Ένα μικροσκοπικό αλλά εξαιρετικά σπάνιο χρυσό νόμισμα, ηλικίας άνω των 2.200 ετών, ήρθε στο φως στις ανασκαφές του χώρου στάθμευσης Γκιβάτι, στο Εθνικό Πάρκο της Πόλης του Δαβίδ. Πρόκειται για την πρώτη φορά που τέτοιο νόμισμα εντοπίζεται σε αρχαιολογικά ελεγχόμενο χώρο εκτός Αιγύπτου.
Το τετράδραχμο της Βερενίκης Β’
Το χρυσό τετράδραχμο, με καθαρότητα σχεδόν 99,3%, χρονολογείται ανάμεσα στο 246–241 π.Χ., την εποχή του Πτολεμαίου Γ’ και της συζύγου του Βερενίκης Β’. Στη μία πλευρά φέρει την εικόνα της βασίλισσας με διάδημα, πέπλο και περιδέραιο· στην άλλη το κέρας της Αμάλθειας, σύμβολο αφθονίας, πλαισιωμένο από δύο άστρα και την επιγραφή «Βασιλίσσης Βερενίκης».
Αξιοσημείωτο είναι ότι η Βερενίκη δεν παρουσιάζεται απλώς ως σύζυγος, αλλά ως μονάρχης, κάτι σπάνιο για την εποχή.
Ανταμοιβή στρατιωτών μετά τον Τρίτο Συριακό Πόλεμο
Οι ειδικοί θεωρούν πιθανό ότι το νόμισμα κόπηκε στην Αλεξάνδρεια ως ανταμοιβή σε στρατιώτες που επέστρεψαν από τον Τρίτο Συριακό Πόλεμο (246–241 π.Χ.). Ο πόλεμος αυτός υπήρξε μία από τις σημαντικότερες συγκρούσεις μεταξύ Πτολεμαίων και Σελευκιδών.
Τι αποκαλύπτει για την Ιερουσαλήμ
Η εύρεση αυτού του νομίσματος στην Ιερουσαλήμ έχει μεγάλη σημασία. Για χρόνια οι ιστορικοί πίστευαν ότι μετά την καταστροφή του Πρώτου Ναού (586 π.Χ.), η πόλη παρέμενε μικρή και ασήμαντη. Ωστόσο, ευρήματα όπως αυτό δείχνουν ότι τον 3ο αιώνα π.Χ. η Ιερουσαλήμ είχε οικονομική και πολιτιστική δυναμική.
Η Βασίλισσα Βερενίκη Β’
Η Βερενίκη γεννήθηκε γύρω στο 267 π.Χ. και κυβέρνησε την Κυρηναϊκή πριν παντρευτεί τον Πτολεμαίο Γ’. Με την ένωση αυτή, η περιοχή επανήλθε στον έλεγχο της Αιγύπτου. Η ίδια τιμήθηκε ως θεά στον βασιλικό λατρευτικό κύκλο, ενώ η αφιέρωσή της μιας τούφας μαλλιών στους θεούς συνδέθηκε με τον αστερισμό Coma Berenices («Μαλλιά της Βερενίκης»).
Η ζωή της όμως έληξε βίαια. Το 221 π.Χ. δολοφονήθηκε με εντολή του Σωσιβίου, αντιβασιλέα του γιου της.
Έκθεση των ευρημάτων
Το χρυσό νόμισμα, μαζί με κοσμήματα από τις ίδιες ανασκαφές, θα εκτεθούν δημόσια στις αρχές Σεπτεμβρίου, στο 20ο Ετήσιο Συνέδριο Έρευνας της Πόλης του Δαβίδ.
Συχνές Ερωτήσεις
Απεικονίζει τη βασίλισσα Βερενίκη Β’ με διάδημα και πέπλο, ενώ στην πίσω όψη φέρει το κέρας της Αμάλθειας.
Δείχνει ότι η πόλη είχε οικονομική και πολιτιστική βαρύτητα στον 3ο αιώνα π.Χ., αντίθετα με όσα πιστευόταν παλαιότερα.
Ήταν βασίλισσα της Αιγύπτου, σύζυγος του Πτολεμαίου Γ’, με ισχυρό ρόλο στην πολιτική και στον πολιτισμό της εποχής.
Ένας αστερισμός που πήρε το όνομά του από την αφιέρωση μαλλιών της Βερενίκης στους θεούς, συνδέοντας μυθολογία και επιστήμη.
