Γιατί έχει σημασία η Μονή της Οσίας Θεοκτίστης
Η Ιερά Μονή της Οσίας Θεοκτίστης, στην Κοινότητα Ευδήλου Ικαρίας, αποτελεί κορυφαίο μνημείο της τοπικής πολιτιστικής κληρονομιάς. Παρότι η ακριβής χρονολογία ίδρυσης παραμένει άγνωστη, γνωρίζουμε ότι λειτουργούσε ήδη το 1688, όταν αγιογραφήθηκε με εξαιρετική τέχνη το Καθολικό. Το μοναστηριακό σύνολο περιλαμβάνει το Καθολικό, 15 κελιά και βοηθητικούς χώρους, ενώ πλησίον βρίσκεται το Παρεκκλήσι της Θεοσκέπαστης. Η αρχιτεκτονική του συγκροτήματος και η θέση του σε βραχώδες έδαφος το καθιστούν μοναδικό, αλλά και απαιτητικό ως προς τη συντήρηση.
Τι ακριβώς έγινε στην αποκατάσταση
Το έργο, προϋπολογισμού 1.000.000€, επικεντρώθηκε σε παρεμβάσεις που εξασφαλίζουν τη στατική επάρκεια και τη μακροχρόνια αντοχή του μνημείου:
- Σταθεροποίηση βραχωδών σχηματισμών που επηρεάζουν άμεσα το οικοδόμημα.
- Προστασία θεμελίωσης και στερέωση του Καθολικού.
- Στερέωση του βορειοανατολικού κελιού, με στοχευμένες επεμβάσεις.
Η υλοποίηση έγινε από τη Διεύθυνση Αναστήλωσης Βυζαντινών & Μεταβυζαντινών Μνημείων του ΥΠΠΟΑ, βάσει μελέτης του Εργαστηρίου Αντισεισμικής Τεχνολογίας του ΕΜΠ. Η προσέγγιση συνδύασε αρχές αναστήλωσης με προηγμένη αντισεισμική τεχνογνωσία, λόγω της δύσκολης γεωλογικής θέσης.
Χρηματοδότηση & φορείς
- Μελέτη: Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΥΠΠΟΑ).
- Έργο: Ταμείο Ανάκαμψης.
- Φορείς: ΥΠΠΟΑ / ΔΑΒΜΜ – ΕΜΠ (Εργαστήριο Αντισεισμικής Τεχνολογίας).
Η επιλογή χρηματοδοτικών εργαλείων επέτρεψε την έγκαιρη ολοκλήρωση ενός τεχνικά απαιτητικού έργου, που υπερέβαινε τα όρια μιας «συνήθους» αναστήλωσης.
Δηλώσεις και πολιτιστική πολιτική
Κατά τα εγκαίνια, η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη υπογράμμισε την πολυπλοκότητα των επεμβάσεων σε βράχους και την ανάγκη προτεραιοποίησης των μνημείων βάσει κινδύνων και αναγκών. Τόνισε επίσης ότι η χώρα διαθέτει >23.000 καταγεγραμμένα μνημεία που απαιτούν συνεχή φροντίδα, ενώ στην Π.Ε. Σάμου & Ικαρίας υλοποιούνται έργα πολιτισμού που υπερβαίνουν τα 25 εκατ. € σε συνεργασία με την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου.
Η Υπουργός ευχαρίστησε τον Μητροπολίτη Σάμου, Ικαρίας και Κορσεών κ.κ. Ευσέβιο, τον Περιφερειάρχη Κ. Μουτζούρη, τον Δήμαρχο Ικαρίας Φ. Καρούτσο και τον Έπαρχο Κ. Μαρκάκη για τη διαχρονική συνεργασία.
Τι σημαίνει για την Ικαρία και τους επισκέπτες
Η αποκατάσταση εξασφαλίζει ότι η Μονή:
- παραμένει ασφαλής για τους πιστούς και τους επισκέπτες,
- αναδεικνύεται ως σημείο αναφοράς για την ιστορία και την πνευματικότητα της Ικαρίας,
- ενισχύει την πολιτιστική ταυτότητα και την ήπια ανάπτυξη του νησιού.
Πρακτικές πληροφορίες (σύντομες)
- Τοποθεσία: Κοινότητα Ευδήλου, Ικαρία.
- Τι να δείτε: Καθολικό (με αγιογραφίες), Παρεκκλήσι Θεοσκέπαστης, μοναστηριακά κελιά.
- Σεβασμός χώρου: Ευπρεπής ένδυση, ήσυχες μετακινήσεις, χωρίς φλας σε ευαίσθητες επιφάνειες.
