Ένα Σπάνιο Έκθεμα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αμφίπολης
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Αμφίπολης, στη Βόρεια Ελλάδα, παρουσιάζει στους επισκέπτες του ένα από τα πιο εντυπωσιακά του εκθέματα: μια προτομή που απεικονίζει μια γυναίκα ή θεά, χρονολογημένη στα τέλη του 4ου αιώνα π.Χ. Η ανακάλυψη αυτή δεν ήταν μεμονωμένη. Αρχαιολόγοι βρήκαν την προτομή μαζί με άλλες δεκαέξι παρόμοιες σε έναν γυναικείο τάφο, στο ανατολικό νεκροταφείο της πόλης.
Αυτό που καθιστά το εύρημα μοναδικό είναι η εκπληκτική διατήρηση των χρωμάτων του. Παρά τους αιώνες που πέρασαν, η μορφή διατηρεί τα ζωηρά της χρώματα. Φορά έναν χιτώνα και ένα ιμάτιο που καλύπτει το πίσω μέρος του κεφαλιού και τους ώμους της.
Η Τέχνη Πίσω από τη «Στιλπνή Λύπη»
Η λεπτομέρεια στην απόδοση της προτομής είναι καθηλωτική. Οι καλλιτέχνες της εποχής χρησιμοποίησαν κόκκινο χρώμα για να τονίσουν τις λεπτομέρειες των υφασμάτων, το διπλό περιδέραιο γύρω από τον λαιμό, τα μαλλιά, τα χείλη, ακόμη και το λουλούδι που κρατά στο δεξί της χέρι.
Ωστόσο, η έκφραση του προσώπου αιχμαλωτίζει το βλέμμα. Δυναμικές πινελιές μαύρου χρώματος στο περίγραμμα των ματιών αποδίδουν με απαράμιλλη επιτυχία μια έκφραση «στιλπνής λύπης» ή συγκρατημένης θλίψης. Ταυτόχρονα, η λευκή επίστρωση που χρησιμοποιήθηκε, υπογραμμίζει τα ιδανικά ομορφιάς της συγκεκριμένης περιόδου.
Σύμφωνα με το Υπουργείο Πολιτισμού, τέτοιου είδους προτομές δεν ήταν ασυνήθιστες. Οι άνθρωποι τις τοποθετούσαν σε σπίτια, ιερά αλλά και τάφους, πάντα ως αφιερώματα σε θεότητες που σχετίζονταν με τη γονιμότητα, την αναπαραγωγή και την αναγέννηση της φύσης.
Αμφίπολη: Σταυροδρόμι Ιστορίας και Εξουσίας
Η ίδια η Αμφίπολη δεν ήταν μια τυχαία πόλη. Υπήρξε μια σπουδαία αρχαία ελληνική πόλη (πόλις) και αργότερα σημαντικό ρωμαϊκό κέντρο, με τα ερείπιά της να στέκουν ακόμη και σήμερα.
Η ιστορία της είναι πλούσια:
- Αθηναϊκή Αποικία: Ξεκίνησε ως αποικία των αρχαίων Αθηναίων.
- Πεδίο Μάχης: Έγινε το θέατρο της καθοριστικής μάχης μεταξύ Σπαρτιατών και Αθηναίων το 422 π.Χ.
- Το Ορμητήριο του Μεγάλου Αλεξάνδρου: Από εδώ ο Μέγας Αλέξανδρος οργάνωσε τις εκστρατείες του και προετοιμάστηκε για την εισβολή του στην Ασία το 335 π.Χ.
- Κέντρο Ναυτικής Ισχύος: Τρεις από τους σπουδαιότερους ναυάρχους του Αλεξάνδρου – ο Νέαρχος, ο Ανδροσθένης και ο Λαομέδων – είχαν την έδρα τους στην Αμφίπολη.
- Τόπος Τραγωδίας: Μετά τον θάνατο του Αλεξάνδρου, η γυναίκα του Ρωξάνη και ο γιος τους Αλέξανδρος Δ’ φυλακίστηκαν και δολοφονήθηκαν εδώ το 311 π.Χ.
Ο Τύμβος Καστά: Το Μυστήριο που Συναρπάζει τον Κόσμο
Οι ανασκαφές στην ευρύτερη περιοχή έχουν φέρει στο φως σημαντικά κτίρια, αρχαία τείχη και τάφους. Τα ευρήματα αυτά φιλοξενούνται στο Αρχαιολογικό Μουσείο, το οποίο αφηγείται την ιστορία της περιοχής από τους προϊστορικούς χρόνους έως τη βυζαντινή περίοδο. Παράλληλα, το μνημείο του Λέοντα της Αμφίπολης, που στέκει επιβλητικό κοντά στην πόλη, αποτελεί δημοφιλή προορισμό για τους επισκέπτες.
Τα τελευταία χρόνια, η Αμφίπολη κυριαρχεί στην παγκόσμια ειδησεογραφία για έναν ακόμη λόγο: τον τεράστιο Τύμβο Καστά. Η ανακάλυψή του το 2012 καθήλωσε αρχαιολόγους και λάτρεις της ιστορίας παγκοσμίως.
Ο Τύμβος Καστά είναι ο μεγαλύτερος ταφικός τύμβος που έχει ανακαλυφθεί ποτέ στην Ελλάδα. Για να κατανοήσουμε το μέγεθός του, αρκεί να σκεφτούμε ότι επισκιάζει κατά πολύ τον τάφο του Φιλίππου Β’ της Μακεδονίας, πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, στη Βεργίνα.
Μέχρι σήμερα, το ερώτημα για το ποιος είναι θαμμένος εκεί παραμένει ένα άλυτο μυστήριο. Τον Απρίλιος του 2023, μετά από πολυετή έργα αποκατάστασης, η Ελλάδα άνοιξε μερικώς το μνημείο. Προς το παρόν, η πρόσβαση επιτρέπεται μόνο σε συγκεκριμένες ομάδες, όπως επιστήμονες, ερευνητές, εκπαιδευτικούς και τουριστικούς πράκτορες, καθώς ο χώρος παραμένει εύθραυστος και η έρευνα συνεχίζεται.
