Η Οθωμανική κατάκτηση και η αντοχή των Ελλήνων
Το 1453, η Κωνσταντινούπολη έπεσε στα χέρια του Μωάμεθ Β΄, σηματοδοτώντας το τέλος της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Οι Έλληνες, αν και υπόδουλοι, διατήρησαν τη γλώσσα, την ορθόδοξη πίστη και τα ήθη τους. Το οθωμανικό σύστημα «μιλλέτ» τους έδωσε περιορισμένη αυτονομία, με επικεφαλής τον Πατριάρχη, αλλά επέβαλε φόρους και ανισότητες εις βάρος τους.
Κλέφτες και αρματολοί: Η πρώτη σπίθα αντίστασης
Στα βουνά της Ελλάδας γεννήθηκαν οι κλέφτες, αντάρτες που χτυπούσαν Οθωμανούς αλλά και άμαχους. Παράλληλα, οι αρματολοί συνεργάζονταν με τους Τούρκους για να τους καταπολεμήσουν. Στην πράξη, οι δύο ομάδες άλλαζαν ρόλους ανάλογα με το συμφέρον. Παρ’ όλα αυτά, οι κλέφτες εξελίχθηκαν σε λαϊκούς ήρωες.
Το Ορλωφικό και οι πρώτες εξεγέρσεις
Το 1770, με ρωσική ενθάρρυνση, ξέσπασε εξέγερση στον Μοριά και στην Κρήτη. Αρχικά οι Έλληνες είχαν επιτυχίες, αλλά η ρωσική βοήθεια ήταν ελάχιστη. Η εξέγερση κατεστάλη βίαια, αφήνοντας πίσω σφαγές και καταστροφές. Παρ’ όλα αυτά, οι Έλληνες είχαν ζήσει μια πρώτη «γεύση ελευθερίας».
Η ίδρυση της Φιλικής Εταιρείας
Το 1814, στην Οδησσό, ιδρύθηκε η Φιλική Εταιρεία. Στόχος της ήταν η απελευθέρωση της Ελλάδας. Με επικεφαλής τον Αλέξανδρο Υψηλάντη, το σχέδιο προέβλεπε πανελλήνια εξέγερση. Αν και η εκστρατεία στη Μολδαβία απέτυχε, η σπίθα είχε ανάψει.
Η Επανάσταση του 1821
Τον Μάρτιο του 1821, η Επανάσταση ξεσπά στον Μοριά και στη Στερεά Ελλάδα. Εκεί, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης ηγείται της πολιορκίας της Τριπολιτσάς, η οποία τελικά πέφτει το 1821. Έτσι, μέσα σε έναν χρόνο, οι Έλληνες ελέγχουν μεγάλο μέρος της Πελοποννήσου, της Στερεάς και αρκετών νησιών.
Οι θυσίες και τα αντίποινα των Οθωμανών
Οι Οθωμανοί αντέδρασαν με σφαγές. Ο Πατριάρχης Γρηγόριος Ε΄ εκτελέστηκε στην Κωνσταντινούπολη. Παράλληλα, ο εμφύλιος ανάμεσα σε Έλληνες επαναστάτες και ηγετικές φατρίες αποδυνάμωσε τον αγώνα. Η κατάσταση έγινε κρίσιμη όταν οι Οθωμανοί κάλεσαν τους Αιγύπτιους υπό τον Ιμπραήμ να επέμβουν.
Η ευρωπαϊκή στήριξη και η Ναυμαχία του Ναβαρίνου
Η ελληνική υπόθεση συγκίνησε τους Φιλέλληνες της Ευρώπης. Μάλιστα, ο λόρδος Βύρων έδωσε τη ζωή του στο Μεσολόγγι, ενισχύοντας τη διεθνή στήριξη. Στη συνέχεια, το 1827, οι στόλοι της Βρετανίας, της Γαλλίας και της Ρωσίας κατέστρεψαν τον οθωμανικό-αιγυπτιακό στόλο στη Ναυμαχία του Ναβαρίνου, καθοριστικά αλλάζοντας την πορεία του αγώνα.
Η ίδρυση του ελληνικού κράτους
Μετά από χρόνια πολέμου, η Συνθήκη της Κωνσταντινούπολης (1832) αναγνώρισε την Ελλάδα ως ανεξάρτητο βασίλειο. Βασιλιάς ορίστηκε ο Όθωνας της Βαυαρίας. Αν και τα σύνορα ήταν περιορισμένα, το όνειρο της ελευθερίας είχε γίνει πραγματικότητα.
Συχνές Ερωτήσεις
Γιατί αρχικά προσαρμόστηκαν στο οθωμανικό καθεστώς, βρήκαν οικονομικές ευκαιρίες και δεν υπήρχε ενιαία εθνική συνείδηση.
Οι κλέφτες ήταν αντάρτες στα βουνά, ενώ οι αρματολοί συνεργάζονταν με τους Οθωμανούς ως τοπική φρουρά. Συχνά οι ρόλοι τους εναλλάσσονταν.
Η Φιλική Εταιρεία οργάνωσε το σχέδιο της Επανάστασης του 1821 και ένωσε τους Έλληνες γύρω από τον κοινό στόχο της ελευθερίας.
Αρχικά αδιάφορες, οι δυνάμεις επενέβησαν το 1827 στη Ναυμαχία του Ναβαρίνου, καθορίζοντας την τελική νίκη των Ελλήνων.
One thought on “Ελληνική Επανάσταση 1821: Πώς οι Έλληνες κέρδισαν την ελευθερία τους”