Κυλώνειο άγος Αθήνα: Πραξικόπημα Κύλωνα και συνέπειες

Η Τυραννία του Θεαγένη στα Μέγαρα

Ο Θεαγένης αναλαμβάνει την εξουσία στα Μέγαρα το 640 π.Χ. μέσω πραξικοπήματος και καταφέρνει να επιβάλει μια σύντομη αλλά εμφανή ισορροπία στην πόλη. Αυτή η σταθερότητα του επιτρέπει να σχεδιάσει μια τολμηρή επέμβαση στα πολιτικά της Αθήνας, η οποία συνδέεται άμεσα με τα γεγονότα που οδήγησαν στο Κυλώνειο άγος Αθήνα.

Το Σχέδιο για Πραξικόπημα στην Αθήνα

Στόχος του Θεαγένη είναι να ανατρέψει το αθηναϊκό καθεστώς και να εγκαθιδρύσει τυραννία στην πόλη, έχοντας βασικό συνεργάτη τον γαμπρό του, Κύλωνα. Αν το πραξικόπημα πετύχαινε, ο Κύλων θα γινόταν ο νέος τύραννος της Αθήνας.

Ο Κύλων: Ευπατρίδης και Ολυμπιονίκης

Ο Κύλων, γαμπρός του Θεαγένη, ανήκει στους ευπατρίδες και διακρίνεται ως Ολυμπιονίκης στο αγώνισμα του διαύλου το 640 π.Χ. Η φήμη του, η κοινωνική του θέση και η στήριξη του πεθερού του ενισχύουν τις φιλοδοξίες του. Ζητά τη συμβουλή του Απόλλωνα στους Δελφούς, λαμβάνοντας χρησμό για κατάληψη της Ακρόπολης κατά τη “μεγίστη εορτή του Διός”.

Η Παρερμηνεία του Χρησμού και η Κατάληψη της Ακρόπολης

Ο Κύλων ερμηνεύει τη “μεγαλύτερη εορτή του Δία” ως τα Ολύμπια και οργανώνει την κατάληψη της Ακρόπολης το 632 π.Χ., κατά την 42η Ολυμπιάδα. Μαζί του βρίσκονται κυρίως Μεγαρείς που στέλνει ο Θεαγένης. Ωστόσο, ο Θουκυδίδης επισημαίνει πως ο χρησμός ίσως αναφερόταν στην τοπική εορτή των Διασίων, όταν οι Αθηναίοι έλειπαν από το άστυ.

Η Πολιορκία και η Αποτυχία του Πραξικοπήματος

Παρά το αιφνιδιαστικό χτύπημα, οι Αθηναίοι αντιδρούν ενωμένοι. Γυρίζουν μαζικά στην πόλη, περικυκλώνουν την Ακρόπολη και διακόπτουν την παροχή νερού και τροφίμων. Οι πολιορκούμενοι εξαντλούνται και ο Κύλων καταφέρνει να διαφύγει με τον αδερφό του, αφήνοντας πίσω τους υποστηρικτές του στην Ακρόπολη.

Το Άγος της Σφαγής των Ικετών

Οι εγκλωβισμένοι οπαδοί του Κύλωνα, στην πλειοψηφία τους Μεγαρείς, ζητούν άσυλο ως ικέτες στο ναό της Αθηνάς. Παρά το άσυλο που τους προσφέρει η ιερότητα του ναού, οι άρχοντες της Αθήνας, υπό τον Αλκμεωνίδη Μεγακλή, παραβιάζουν την υπόσχεσή τους και σφαγιάζουν τους ικέτες. Αυτή η πράξη προκαλεί το “Κυλώνειο άγος Αθήνα”, ένα βαρύ θρησκευτικό και ηθικό μίασμα που στιγματίζει την πόλη.

Οι Συνέπειες του Κυλωνείου Άγους στην Αθήνα

Μετά τη σφαγή, ξεσπούν επιδημίες και κοινωνικές αναταραχές. Οι Αθηναίοι, υπό την καθοδήγηση της Πυθίας, καλούν τον μάντη Επιμενίδη από την Κρήτη για να καθάρει την πόλη και ανεγείρουν το Κυλώνειο, ιερό μνήμης για τα γεγονότα. Οι οικογένειες των δραστών στιγματίζονται ως “εναγείς” και εξορίζονται.

Αντίποινα από τα Μέγαρα και η Κατάληψη της Σαλαμίνας

Τα γεγονότα του Κυλωνείου Άγους οδηγούν σε νέο κύκλο βίας. Οι Μεγαρείς, θέλοντας να εκδικηθούν, εξαπολύουν επιδρομές στην Αττική και καταλαμβάνουν προσωρινά τη Σαλαμίνα, ενισχύοντας το κύρος τους και επιτείνοντας τη διαμάχη με την Αθήνα.

Ιστορικά Συμπεράσματα και Διδάγματα

Το αποτυχημένο πραξικόπημα του Κύλωνα αποδεικνύει ότι οι πολιτικές μεταβολές δεν μπορούν να επιβληθούν με τη βία ή χωρίς ευρεία λαϊκή συναίνεση. Οι προσπάθειες για τυραννία που δεν εκφράζουν κοινωνικές ανάγκες οδηγούν σε τραγικές συνέπειες και σε κρίση για ολόκληρη την πόλη.

Ενεργή Πηγή / Βιβλιογραφία

• Θουκυδίδης, Ιστορίαι, 1.126
  https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Thuc.+1.126&lang=greek
• Ηρόδοτος, Ιστορίαι, 5.71
  https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Hdt.+5.71&lang=greek