Τι Είναι ο Κότινος;
Ο κότινος είναι η άγρια ελιά, γνωστή και ως το στεφάνι της νίκης στην αρχαία Ελλάδα. Οι αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούσαν τα κλαδιά της για να πλέξουν τα στεφάνια που έδιναν στους νικητές των Ολυμπιακών και Παναθηναϊκών αγώνων.
Πώς Επιλέγονταν τα Κλαδιά;
Στην Αθήνα, οι Αθηναίοι έκοβαν τα κλαδιά από το ιερό δέντρο της Αθηνάς στην Ακρόπολη. Η ελιά αυτή συνδέει άμεσα την πόλη με τον μύθο της διαμάχης ανάμεσα στη θεά Αθηνά και τον Ποσειδώνα για το όνομά της. Στην Ολυμπία, οι ιερείς χρησιμοποιούσαν τις αγριελιές της πεδιάδας του Αλφειού για να πλέξουν τα στεφάνια των νικητών.
Τελετή και Τελετουργία
Η τελετή είχε συγκεκριμένους κανόνες. Για κάθε αγώνισμα, παιδί που είχε και τους δύο γονείς ζωντανούς έκοβε με χρυσό δρεπάνι τόσα κλαδιά όσα και τα αγωνίσματα. Έτσι, κάθε νικητής έπαιρνε το στεφάνι του κότινου.
Σύμβολα και Παρουσίαση
Στο Θέατρο του Διονύσου στην Αθήνα, ο θρόνος του αγωνοθέτη έχει παραστάσεις με στεφάνια και παναθηναϊκούς αμφορείς. Δίπλα στα έπαθλα απεικονίζεται το ιερό δέντρο, ο κότινος της Αθηνάς. Παρόμοιες εικόνες βρίσκουμε και σε νομίσματα της Ήλιδας, που δείχνουν το χρυσελεφάντινο άγαλμα του Δία με στεφάνι κότινου.
Η Παράδοση του Ηρακλή
Ο μύθος λέει ότι ο Ηρακλής έφερε το δέντρο του κότινου στην Ολυμπία από τις υπερβόρειες περιοχές. Από τα κλαδιά του έπλεξε το πρώτο στεφάνι για τους νικητές των αγώνων. Έτσι, ο κότινος συνδέθηκε για πάντα με το ιδεώδες της νίκης και της αρετής.
Γιατί ο Κότινος Έχει Ιδιαίτερη Αξία;
Ο κότινος δεν είχε υλική αξία. Ήταν όμως σύμβολο τιμής, αρετής και δόξας. Αντί για χρυσό ή χρήματα, οι νικητές έπαιρναν αυτό το απλό αλλά ιερό στεφάνι. Αυτή η παράδοση δείχνει τη σημασία που έδιναν οι αρχαίοι Έλληνες στις ηθικές αξίες και στη συλλογική μνήμη.
Βιβλιογραφία
- Παυσανίας, Ελλάδος Περιήγησις 5.15.3, 1.27.2
- Αριστοτέλης, Αθηναίων Πολιτεία 60.1
- Ηρόδοτος, Ιστορίαι 8.55
- Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού
- Αριστοτέλης, Αθηναίων Πολιτεία 60.1
- Αγγλικό κείμενο στο Perseus Digital Library
