Σύνοψη
- Η Πομπηία παραμένει ένα από τα μεγαλύτερα αρχαιολογικά αινίγματα.
- Η μεγαλύτερη ανασκαφή των τελευταίων 70 ετών αποκάλυψε νέα ευρήματα.
- Δύο σκελετοί θέτουν ερωτήματα για τις σχέσεις των θυμάτων.
- Το μωσαϊκό «Εραστές» επέστρεψε στην πόλη μετά την κλοπή του.
- Η Πομπηία είναι ταυτόχρονα σύμβολο πολιτισμού και ακολασίας.
- Η ανασκαφή θυμίζει «χειρουργική επέμβαση» λόγω της ελαφρόπετρας.
- Η πόλη προσφέρει ζωντανή εικόνα της καθημερινότητας των Ρωμαίων.
Χρονολόγιο της Πομπηίας
- 79 μ.Χ.: Έκρηξη Βεζούβιου, η πόλη θάβεται κάτω από ελαφρόπετρα και στάχτη.
- 1748: Έναρξη των πρώτων συστηματικών ανασκαφών.
- 1752: Ανακαλύπτεται το διαβόητο άγαλμα θεού με κατσίκα.
- Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: Οι Ναζί κλέβουν το μωσαϊκό «Εραστές».
- 2023: Ξεκινά η μεγαλύτερη ανασκαφή των τελευταίων 70 ετών.
Η πόλη που δεν έπαψε ποτέ να μας μιλά
Η Πομπηία εξακολουθεί να συγκινεί ερευνητές και ταξιδιώτες. Η «Χαμένη Πόλη» καλύπτεται από μυστήριο, με το ένα τρίτο της ακόμη ανεξερεύνητο. Η μεγαλύτερη ανασκαφή των τελευταίων 70 ετών αποκαλύπτει νέα ευρήματα που φέρνουν στο φως το παρελθόν της πιο αμφιλεγόμενης ρωμαϊκής πόλης.
Ένα ζευγάρι σκελετών και τα μυστικά τους
Ανάμεσα στα πιο συγκλονιστικά ευρήματα βρίσκονται δύο σκελετοί, ένας ανδρικός και ένας γυναικείος. Εκείνη βρέθηκε πάνω σε κρεβάτι, εκείνος στο πάτωμα. Ήταν εραστές; Μητέρα και γιος; Ή δύο άγνωστοι που μοιράστηκαν την ίδια τραγική μοίρα;
Η γυναίκα φαίνεται πως είχε μαζί της χρυσά αντικείμενα. Ο νεαρός, πιθανότατα στην εφηβεία ή λίγο μεγαλύτερος, πέθανε πρώτος. Οι ερευνητές υποθέτουν πως ίσως η γυναίκα υπέφερε βλέποντας τον θάνατο του ίδιου της του παιδιού.
Το μωσαϊκό των «Εραστών»
Από τα πιο εμβληματικά έργα τέχνης της Πομπηίας είναι το ψηφιδωτό «Εραστές». Κλάπηκε από τους Ναζί στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά ανακτήθηκε και επέστρεψε στον χώρο της ανασκαφής. Πρόκειται για ένα σπάνιο έργο που μαρτυρά την καλλιτεχνική άνθηση της πόλης.
Μια πόλη με πολλές όψεις
Η Πομπηία υπήρξε αντικείμενο θαυμασμού αλλά και σκανδάλου. Οι Χριστιανοί την είδαν ως άντρο ανηθικότητας, ενώ για άλλους αποτέλεσε σύμβολο τέχνης και πολιτισμού. Από τις εντυπωσιακές υποδομές της μέχρι τα ερωτικά της αγάλματα, η Πομπηία προκάλεσε αντιδράσεις. Ο Μουσολίνι δείπνησε στα ερείπιά της, ενώ οι τουρίστες συνεχίζουν να την επισκέπτονται μαζικά.
Η μεγαλύτερη ανασκαφή των τελευταίων 70 ετών
Το 2023 ξεκίνησαν νέες ανασκαφές με τη στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ήδη έχουν αποκαλυφθεί σπίτια, λουτρά, τοιχογραφίες και σκελετοί. Οι αρχαιολόγοι περιγράφουν τη διαδικασία σαν «πολύπλοκη χειρουργική επέμβαση», αφού η ελαφρόπετρα στηρίζει ακόμα τοίχους που μπορεί να καταρρεύσουν.
Η έκρηξη του Βεζούβιου το 79 μ.Χ.
Όταν το ηφαίστειο εξερράγη, οι κάτοικοι δεν γνώριζαν καν τη λέξη «ηφαίστειο». Η λάβα δεν έφτασε ποτέ στην πόλη, αλλά η ελαφρόπετρα την σκέπασε σε λίγες ώρες. Το 90% του πληθυσμού διέφυγε, όμως όσοι έμειναν παγιδεύτηκαν. Στην Πομπηία πέθαναν από ασφυξία, στην Ηράκλεια από το κύμα καυτής στάχτης.
Η Πομπηία ως ζωντανή μνήμη
Πέρα από τα μνημεία, η Πομπηία αναδεικνύει την καθημερινότητα: παιδικές ζωγραφιές μονομάχων, σπίτια υπό ανακαίνιση, λουτρά σε άριστη κατάσταση. Οι ανασκαφές φέρνουν πιο κοντά τη διαχρονική ανθρώπινη εμπειρία. Η Πομπηία δεν είναι μόνο μια χαμένη πόλη, αλλά ένας καθρέφτης της ανθρωπότητας.
Συχνές Ερωτήσεις
Η πόλη θάφτηκε από ελαφρόπετρα και στάχτη κατά την έκρηξη του Βεζούβιου το 79 μ.Χ.
Έμεινε θαμμένη για περισσότερα από 1.600 χρόνια, ώσπου άρχισαν οι ανασκαφές.
Αποκαλύφθηκαν σπίτια, λουτρά, τοιχογραφίες, σκελετοί και αντικείμενα της καθημερινής ζωής.
Περίπου το ένα τρίτο της πόλης δεν έχει ακόμη ανασκαφεί.
Αποτελεί μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς και ζωντανό μάθημα για την ιστορία της Ρώμης.
Βιβλιογραφία
- Beard, M. Pompeii: The Life of a Roman Town. Profile Books, 2008.
- Cooley, A. Pompeii and Herculaneum: A Sourcebook. Routledge, 2014.
- Wallace-Hadrill, A. Herculaneum: Past and Future. Frances Lincoln, 2011.
- Τσούχτριγκελ, Γ. Η Θαμμένη Πόλη. Εκδόσεις Πατάκη, 2022.
- The Economist, Special Report: Pompeii, 2024.
