Σύνοψη
- Ανασύρθηκε χάλκινο κράνος Montefortino από τον βυθό των Αιγάδων νήσων.
- Χρονολογείται στην εποχή του Πρώτου Καρχηδονιακού Πολέμου (241 π.Χ.).
- Διατηρείται πλήρες με παραγναθίδες – σπάνιο χαρακτηριστικό.
- Η τοποθεσία σχετίζεται με τη Ναυμαχία των Αιγάδων, που έληξε τον πόλεμο Ρώμης–Καρχηδόνας.
- Η ανακάλυψη ενισχύει τη σημασία της Σικελίας ως κέντρου μεσογειακής κληρονομιάς.
Χρονολόγιο
- 4ος αι. π.Χ. → Δημιουργία κράνους Montefortino.
- 264–241 π.Χ. → Α΄ Καρχηδονιακός Πόλεμος.
- 10 Μαρτίου 241 π.Χ. → Ναυμαχία Αιγάδων – Ρώμη νικά Καρχηδόνα.
- 5ος αι. μ.Χ. → Ναυάγιο με χάλκινη λαβή στα ίδια νερά.
- 2024 μ.Χ. → Ανάσυρση του κράνους Montefortino.
- 2025 μ.Χ. → Δημοσιοποίηση ανακάλυψης.
Εισαγωγή
Μια σπάνια υποβρύχια αρχαιολογική ανακάλυψη φέρνει στο φως την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά της Σικελίας. Ένα χάλκινο κράνος τύπου Montefortino, σε εξαιρετική κατάσταση, ανασύρθηκε από τον βυθό κοντά στις Αιγάδες νήσους, στην περιοχή όπου διεξήχθη η ιστορική ναυμαχία του 241 π.Χ. Η εύρεση προσφέρει νέες γνώσεις για τον ρωμαϊκό στρατιωτικό εξοπλισμό και τη ναυτική ιστορία της Μεσογείου.
Η ανακάλυψη
Το κράνος εντοπίστηκε και ανελκύστηκε τον Αύγουστο από δύτες της Εταιρείας Τεκμηρίωσης Βυθισμένων Τοποθεσιών (Sdss), υπό την καθοδήγηση του Mario Arena. Η επιχείρηση πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με την Ενάλια Εφορεία Αρχαιοτήτων, τη Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή και το Δήμο Favignana.
Η τοποθεσία συνδέεται άμεσα με τη Ναυμαχία των Αιγάδων, που διεξήχθη στις 10 Μαρτίου 241 π.Χ. και έκρινε τον Α΄ Καρχηδονιακό Πόλεμο υπέρ της Ρώμης.
Η σημασία του ευρήματος
Το κράνος τύπου Montefortino βρίσκεται σε εξαιρετική διατήρηση και ξεχωρίζει επειδή διατηρεί τις άθικτες παραγναθίδες του. Αυτό το χαρακτηριστικό το καθιστά ιδιαίτερα πολύτιμο για την κατανόηση των ρωμαϊκών τεχνικών κατασκευής και της στρατιωτικής τακτικής.
Ο Francesco Paolo Scarpinato, Σύμβουλος Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Σικελίας, τόνισε ότι το εύρημα συγκαταλέγεται στα πιο ολοκληρωμένα κράνη που έχουν ανακαλυφθεί ποτέ.
Αρχαιολογικό πλαίσιο και άλλα ευρήματα
Η ανακάλυψη εντάσσεται σε ένα ευρύτερο ερευνητικό πρόγραμμα. Στον ίδιο βυθό έχουν εντοπιστεί:
- Χάλκινη λαβή από ναυάγιο της ύστερης αρχαιότητας (5ος αι. μ.Χ.).
- Όπλα όπως σπαθιά και δόρατα, που αποκαλύφθηκαν με αξονικές τομογραφίες.
- Ναυτικά έμβολα (rostra), μεταξύ των οποίων το έμβολο αρ. 25, με την επιγραφή «Ser. Solpicius C.F. Quaestor Probavit».
Αυτά τα ευρήματα αποδεικνύουν ότι ο βυθός των Αιγάδων αποτελεί πολυεπίπεδο ιστορικό αρχείο που διασώζει μαρτυρίες πολέμου, εμπορίου και ναυσιπλοΐας.
Κράνος Montefortino: Σχεδιασμός και ιστορική χρήση
Προέλευση
Το Montefortino εμφανίστηκε τον 4ο αιώνα π.Χ., με επιρροές από κελτικά και ετρουσκικά σχέδια.
Χαρακτηριστικά
- Κωνικό σχήμα με μικρό εξόγκωμα για το λοφίο.
- Προστατευτικό για τον αυχένα.
- Παραγναθίδες στερεωμένες με D-rings.
- Διακόσμηση με σχοινόσχημα περιγράμματα και μοτίβα κουκουναριού.
Ανακάλυψη Ρωμαϊκής Γέφυρας στο Aegerten – Μια ιστορία 400 ετών στη Βέρνη – Αρχαία Ελληνικά
Αρχαιολογικό Πρόγραμμα Παλαμά: Οι Οχυρωμένες Πόλεις της Καρδίτσας – Αρχαία Ελληνικά
Χρήση
Χρησιμοποιήθηκε μαζικά από τις ρωμαϊκές λεγεώνες έως τον 1ο αιώνα μ.Χ., ενώ κάποιες μονάδες, όπως η Πραιτοριανή Φρουρά, το κράτησαν και αργότερα. Υπολογίζεται ότι κατασκευάστηκαν εκατομμύρια τεμάχια, καθιστώντας το ένα από τα πιο διαδεδομένα κράνη της αρχαιότητας.
Υποκατηγορίες
- Canosa
- Rieti
- Buggenum
- Hagenau
Συχνές Ερωτήσεις
Πρόκειται για το πιο διαδεδομένο κράνος της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας, με χρήση από τον 4ο αιώνα π.Χ. έως τον 1ο αιώνα μ.Χ.
Επειδή συνδέεται άμεσα με τη Ναυμαχία του 241 π.Χ. και προσφέρει νέα δεδομένα για τον ρωμαϊκό εξοπλισμό.
Σε εξαιρετική διατήρηση, πλήρες με παραγναθίδες – κάτι σπάνιο για τέτοιου είδους ευρήματα.
Ναυτικά έμβολα, όπλα, και τμήματα ναυαγίων από διαφορετικές ιστορικές περιόδους.
Με τη Ναυμαχία των Αιγάδων το 241 π.Χ., όπου η Ρώμη κατέκτησε την υπεροχή στη δυτική Μεσόγειο.
Βιβλιογραφία
- Connolly, P. Greece and Rome at War.
- Bishop, M.C., & Coulston, J. Roman Military Equipment.
- Regione Siciliana – Ανακοινώσεις Τύπου.
- Arena, M. – Sdss Reports.
