Ένα σπάνιο εύρημα στη βορειοδυτική Πολωνία
Το 1984, στη βορειοδυτική Πολωνία, κοντά στο Kamień Pomorski, εντοπίστηκε τυχαία το ναυάγιο ενός σλαβικού πλοίου του πρώιμου Μεσαίωνα. Το πλοίο βρέθηκε κατά τη διάρκεια έργων αποστράγγισης, με το υγρό περιβάλλον να έχει διατηρήσει εξαιρετικά τα ξύλα του κύτους. Παρόλο που τμήμα του καταστράφηκε από εκσκαφέα, μεγάλο μέρος του διασώθηκε και μεταφέρθηκε άμεσα σε δεξαμενή στο Szczecin, ώστε να αποφευχθεί η ξήρανση.
Διαστάσεις και χρονολόγηση του σκάφους
Το πλοίο χρονολογείται στο δεύτερο μισό του 12ου αιώνα. Εκτιμάται ότι χρησιμοποιήθηκε για περίπου εκατό χρόνια, μέχρι την καταστροφή του στα τέλη του 13ου αιώνα. Οι αρχικές του διαστάσεις ήταν 12,1 μέτρα μήκος, 2,84 μέτρα πλάτος και 1 μέτρο ύψος. Από το συνολικό μήκος, διασώθηκαν σχεδόν έξι μέτρα, ενώ από το πλάτος περίπου 2,3 μέτρα.
Την εποχή εκείνη, το Kamień Pomorski αποτελούσε σημαντικό εμπορικό και διοικητικό κέντρο στο Δουκάτο της Πομερανίας, γεγονός που ενισχύει την ιστορική σημασία του ευρήματος.
Η συντήρηση και η ανακατασκευή
Το 2022, 38 χρόνια μετά την ανακάλυψη, ξεκίνησε το πρόγραμμα συντήρησης των ξύλων. Οι ειδικοί ανέλυσαν τα δρύινα κομμάτια, πήραν δείγματα και τα υπέβαλαν σε ψυχροξήρανση. Αυτή η διαδικασία σταθεροποίησε το ξύλο, κάνοντάς το αρκετά ανθεκτικό για χειροκίνητη συναρμολόγηση.
Οι συντηρητές εργάζονται με ακρίβεια και υπομονή, ώστε να επανασυνδέσουν τα κομμάτια του κύτους. Ο Grzegorz Kurka, διευθυντής του Ιστορικού Μουσείου Kamień Land, τόνισε ότι η διαδικασία είναι χρονοβόρα αλλά το αποτέλεσμα θα είναι εντυπωσιακό, καθώς θα παρουσιαστεί ένα εξαιρετικά καλοδιατηρημένο δείγμα σλαβικής ναυπηγικής.
Ιστορική αξία και ερμηνείες
Το πλοίο έχει τεράστια ιστορική αξία. Αποτελεί σημαντική πηγή για τη μελέτη της ναυπηγικής και της ναυσιπλοΐας στη Βόρεια Ευρώπη. Παράλληλα, συνδέεται με την περιφερειακή σλαβική παράδοση στη θάλασσα, φωτίζοντας τις θαλάσσιες συνδέσεις του Μεσαίωνα.
Οι ειδικοί υποθέτουν ότι το σκάφος ήταν κυρίως εμπορικό, πιθανόν ιδιοκτησία κάποιου τοπικού ευγενή. Ωστόσο, δεν αποκλείεται να είχε και στρατιωτική χρήση, ανάλογα με τις ανάγκες της εποχής.
