Σύνοψη
- Η οδός Τριπόδων στην Πλάκα είναι η αρχαιότερη οδός της Ευρώπης, με ιστορία 2.500 ετών.
- Σύνδεε το Θέατρο του Διονύσου με την Αγορά, φιλοξενώντας θρησκευτικές πομπές.
- Το όνομά της προήλθε από τα χάλκινα τρίποδα – έπαθλα θεατρικών αγώνων.
- Το Χορηγικό Μνημείο του Λυσικράτη (334 π.Χ.) αποτελεί το πιο καλοδιατηρημένο μνημείο της οδού.
- Παρά τις καταστροφές, η οδός Τριπόδων παραμένει σύμβολο της πολιτιστικής μνήμης της Αθήνας.
Χρονολόγιο της οδού Τριπόδων
- 5ος αι. π.Χ.: Τοποθέτηση απλών βάσεων για τους τρίποδες.
- 4ος αι. π.Χ.: Δημιουργία περίτεχνων χορηγικών μνημείων.
- 334 π.Χ.: Κατασκευή του Χορηγικού Μνημείου του Λυσικράτη.
- 1669 μ.Χ.: Οι Καπουτσίνοι αποκτούν το μνημείο και κτίζουν μοναστήρι.
- 1821 μ.Χ.: Καταστροφή μοναστηριού στην Επανάσταση· το μνημείο περνά στο ελληνικό κράτος.
Η παλαιότερη οδός της Ευρώπης
Η οδός Τριπόδων στην Πλάκα θεωρείται η αρχαιότερη οδός της Ευρώπης, με ιστορία που φτάνει περίπου τα 2.500 χρόνια. Αποτελεί έναν ζωντανό συνδετικό κρίκο ανάμεσα στο αρχαίο και το σύγχρονο αστικό τοπίο της Αθήνας, διατηρώντας μάλιστα το ίδιο όνομα από την κλασική εποχή. Η σπουδαιότητα της αναγνωρίζεται ακόμα και στο Guinness Book of World Records.
Από το Θέατρο του Διονύσου στην Αγορά
Η αρχαία οδός Τριπόδων ξεκινούσε από την είσοδο του Ναού του Διονύσου, περνούσε ανατολικά της Ακρόπολης, διέσχιζε το βόρειο τμήμα του Ιερού Βράχου και κατέληγε στην Αγορά. Με πλάτος έξι μέτρων, ήταν από τους πιο φαρδείς δρόμους της Αθήνας και εξυπηρετούσε θρησκευτικές και καλλιτεχνικές πομπές, όπως οι νυχτερινές λαμπαδηδρομίες προς τιμήν του Διονύσου.
Γιατί ονομάστηκε Τριπόδων;
Το όνομα προέρχεται από τα χάλκινα τρίποδα που τοποθετούνταν κατά μήκος του δρόμου. Οι τρίποδες ήταν έπαθλα για τους χορηγούς των θεατρικών αγώνων, αφιερωμένα στον θεό Απόλλωνα. Στην αρχή απλά στηρίζονταν σε βάσεις, ενώ αργότερα διακοσμούνταν με πιο περίτεχνες μορφές, που θύμιζαν μικρούς ναούς.
Το Χορηγικό Μνημείο του Λυσικράτη
Από τα μνημεία που κοσμούσαν την οδό, το πιο σημαντικό που σώζεται είναι το Χορηγικό Μνημείο του Λυσικράτη, χτισμένο το 334 π.Χ. Το μνημείο ήταν αφιέρωμα του Λυσικράτη, χορηγού του θεάτρου, για τη νίκη του στον δραματικό αγώνα. Πάνω στην οροφή του υπήρχε ο τρίποδας ως έπαθλο.
Από τους Καπουτσίνους στον λόρδο Έλγιν
Το 1669 το μνημείο αγοράστηκε από Καπουτσίνους μοναχούς που έκτισαν δίπλα το μοναστήρι τους. Ο λόρδος Έλγιν, ο ίδιος που αφαίρεσε τα γλυπτά του Παρθενώνα, προσπάθησε να το αγοράσει αλλά απέτυχε. Μετά την Επανάσταση του 1821, το μνημείο περιήλθε στο ελληνικό κράτος, όπου ανήκει μέχρι σήμερα.
Η οδός που μαγεύει μέχρι σήμερα
Η οδός Τριπόδων ήταν πάντα γνωστή για την ομορφιά της. Ο λόρδος Βύρωνας, που φιλοξενήθηκε στο μοναστήρι, έγραψε σε επιστολή του για το μοναδικό τοπίο με φόντο τον Υμηττό, την Ακρόπολη και το Ολυμπιείο.
Πλήθος καλλιτεχνών, συγγραφέων και διανοουμένων, όπως ο Κωστής Παλαμάς, ο Γεώργιος Δροσίνης, ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, η Μελίνα Μερκούρη και ο Δημήτρης Χορν, έχουν περπατήσει στα λιθόστρωτα της.
Συχνές Ερωτήσεις
Βρίσκεται στην Πλάκα, στους πρόποδες της Ακρόπολης.
Ναι, αποτελεί δρόμο ανοιχτό στο κοινό, ιδανικό για περίπατο στην ιστορική Αθήνα.
Από τον λόρδο Βύρωνα έως τη Μελίνα Μερκούρη και τον Κωστή Παλαμά, πολλοί καλλιτέχνες και διανοούμενοι έχουν συνδεθεί με αυτήν.
