Αχιλλέας: Ετυμολογία του Ονόματος

Αχιλλέας, η Ετυμολογία του Ονόματος, που ανήκει στον ισχυρότερο ήρωα των Αχαιών έχει μια βαθιά ιστορία, μέχρι τη Μυκηναϊκή εποχή. Η καταγωγή του δεν είναι απλά αρχαία, αλλά και γνήσια Μυκηναϊκή. Καθώς το βρίσκουμε στις πήλινες πινακίδες της Εποχής του Χαλκού τόσο στην Κνωσό όσο και στην Πύλο, αναφερόμενο σε καθημερινούς ανθρώπους ως “Αχιλλεύς” (ονομαστική) και “Αχιλλήwει” (δοτική). Αυτή η αρχαία παρουσία υπογραμμίζει τη διαχρονική σημασία και την εμβέλεια του ονόματος.

Από το Υδάτινο Στοιχείο στον Πόνο: Εξερευνώντας Παλαιές και Νέες Θεωρίες

Παλαιότερα, μελετητές προσπάθησαν να συνδέσουν το όνομα του Αχιλλέα με την έννοια του «ύδατος» ή του «νερού». Θεωρούσαν ότι το πρώτο στοιχείο, “αχ-“, συνδεόταν με ονόματα ποταμών όπως ο Αχελώος και ο Αχέρων. Υποδηλώνοντας ίσως και χθόνιες συνδηλώσεις. Ωστόσο, αυτή η άποψη δεν ισχύει πλέον από τους περισσότερους ειδικούς. Σήμερα, η επικρατέστερη σύνδεση εστιάζει στη ρίζα της λέξης «ἄχος», που σημαίνει πόνος, θλίψη, στενοχώρια, άγχος, αγωνία ή λύπη. Αυτή η σύνδεση, που υπήρχε ήδη στην αρχαιότητα, αναβίωσε χάρη στις εργασίες τριών σπουδαίων φιλολόγων της σύγχρονης εποχής. Του Kretschmer, του Palmer και του Nagy.

Kretschmer: Ο Αχιλλεύς ως “Αυτός που Έχει Τάση για Άχος”

Ο Kretschmer, ένας από τους πρωτοπόρους σε αυτή τη νέα προσέγγιση, πρότεινε έναν συγκεκριμένο τρόπο σχηματισμού του ονόματος. Σύμφωνα με τη θεωρία του, το “ἄχος” έγινε εξέλιξη σε έναν υποθετικό τύπο “*ἀχίλος” (παρόμοια με το πώς η λέξη “οργή” οδήγησε στο “οργίλος”), και από εκεί προέκυψε το “Ἀχιλλεύς”. Κατά συνέπεια, το όνομα του Αχιλλέα θα σήμαινε «αυτός που έχει τάση για ἄχος». Υποδηλώνοντας μια έμφυτη κλίση προς τον πόνο ή τη θλίψη. Ομοίως, όπως το “οργίλος” σημαίνει αυτόν που έχει τάση για οργή. Έτσι και ο Αχιλλεύς έφερε μέσα του το βάρος του «ἄχους».

Palmer και Nagy: Ο Αχιλλεύς ως “Αυτός που Προκαλεί Άχος στον Στρατό”

Από την άλλη πλευρά, οι Palmer και Nagy πρότειναν μια πιο σύνθετη ετυμολογική προσέγγιση. Θεωρούν το όνομα σύνθετο, αποτελούμενο από το «ἄχος» και το «λαwός» (που σημαίνει «στρατός»). Η σύνθεση αυτή οδήγησε στον υποθετικό τύπο “*Ἀχί-λαwος”, από όπου προήλθε ο “Αχιλλεύς” ως υποκοριστικό. Η μορφή “ἀχι-” αποτελεί την τυπική μορφή που παίρνουν αντίστοιχα ουσιαστικά κατά τη σύνθεση (όπως “κῦδος” γίνεται “κυδι-άνειρα” ή “κάλλος” γίνεται “καλλι-άνασσα”). Αυτή η θεωρία έχει βάση από τον συχνό διπλασιασμό του συμφώνου (-λλ-) στα υποκοριστικά (π.χ. “Χάριλλος” από “Χαρίλαος”, “Κλεόμμας” από “Κλεομένης”), καθώς και από την κατάληξη “-εύς” που συχνά συναντάμε σε υποκοριστικά (π.χ. “Αλεξεύς” από “Αλέξανδρος”).

Επομένως, σύμφωνα με τους Palmer και Nagy, Αχιλλέας: Ετυμολογία του Ονόματος υπονοεί «αυτός που προκαλεί ἄχος στον στρατό». Μια σημασία που ταιριάζει απόλυτα με τον ρόλο του ως τρομερού πολεμιστή που σπέρνει τον φόβο και τον πόνο στους εχθρούς του.