Ανακάλυψη που ανατρέπει όσα γνωρίζαμε
Ένα ανθρώπινο κρανίο ηλικίας περίπου ενός εκατομμυρίου ετών, το οποίο βρέθηκε στην Κίνα, ανατρέπει τα μέχρι τώρα δεδομένα για την προέλευση του είδους μας. Η νέα μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Science, δείχνει ότι οι Ντενίσοβαν – οι μυστηριώδεις συγγενείς μας – υπήρχαν πολύ νωρίτερα από ό,τι πιστεύαμε.
Αν οι Ντενίσοβαν ζούσαν ήδη πριν από ένα εκατομμύριο χρόνια, τότε το ίδιο θα μπορούσε να ισχύει και για τον Homo sapiens. Σύμφωνα με τη μέχρι τώρα θεωρία, το είδος μας εμφανίστηκε στην Αφρική πριν από περίπου 300.000 χρόνια. Ωστόσο, η νέα ανάλυση δείχνει ότι η εξελικτική μας γραμμή ίσως είναι πολύ πιο παλιά.
Το κρανίο Yunxian 2 και η ψηφιακή αποκατάσταση
Το απολίθωμα, γνωστό ως Yunxian 2, ανακαλύφθηκε το 1990 στην επαρχία Χουμπέι. Ήταν παραμορφωμένο, γεγονός που καθιστούσε δύσκολη τη μελέτη του. Αρχικά θεωρήθηκε ότι ανήκει στον Homo erectus, έναν μακρινό πρόγονο που είχε εξαπλωθεί στην Ασία.
Χρησιμοποιώντας σύγχρονες τεχνικές σάρωσης και ψηφιακής αναπαράστασης, οι ερευνητές αποκατέστησαν το αρχικό σχήμα του κρανίου. Η χρονολόγηση τοποθετεί το απολίθωμα σε ηλικία 940.000 έως 1,1 εκατομμυρίων ετών. Στη συνέχεια συγκρίθηκε με πάνω από 100 ανθρώπινα απολιθώματα, προκειμένου να καθοριστεί η θέση του στο εξελικτικό μας δέντρο.
Homo longi και Ντενίσοβαν
Η ανάλυση δείχνει ότι το κρανίο πιθανότατα ανήκει στο είδος Homo longi, το οποίο θεωρείται συγγενικό με τους Ντενίσοβαν. Οι τελευταίοι έζησαν στην Ευρασία και διασταυρώθηκαν με τον Homo sapiens, αφήνοντας γενετικά ίχνη σε πολλούς σύγχρονους πληθυσμούς της Ασίας.
Με τη βοήθεια ενός εξελικτικού μοντέλου, η ερευνητική ομάδα υπολόγισε ότι ο τελευταίος κοινός πρόγονος του ανθρώπου, των Νεάντερταλ και των Ντενίσοβαν έζησε τουλάχιστον 1,38 εκατομμύρια χρόνια πριν. Αυτό είναι υπερδιπλάσιο από την μέχρι τώρα εκτίμηση των 500.000–700.000 ετών.
Η αμφισβήτηση του χρονικού της εξέλιξης
Αν τα νέα δεδομένα είναι ακριβή, τότε η εξελικτική γραμμή του Homo sapiens μπορεί να διαχωρίστηκε από τον κοινό πρόγονο πριν από ένα εκατομμύριο χρόνια. Αυτό σημαίνει ότι το είδος μας ίσως έχει πολύ μεγαλύτερη ηλικία από ό,τι πιστεύαμε μέχρι σήμερα.
Οι ερευνητές δηλώνουν ότι εξέτασαν όλα τα πιθανά μοντέλα και μεθόδους, επιβεβαιώνοντας κατ’ επανάληψη τα αποτελέσματα. Παρ’ όλα αυτά, αρκετοί ειδικοί εμφανίζονται επιφυλακτικοί. Όπως σημείωσε παλαιοντολόγος του Πανεπιστημίου Κέιμπριτζ, απαιτούνται περισσότερες μελέτες, ιδίως με γενετικά δεδομένα, για να υπάρξει απόλυτη βεβαιότητα.
Ένα παράθυρο στην πρώιμη ανθρώπινη ιστορία
Το κρανίο Yunxian 2 μπορεί να ρίξει φως σε μια σειρά αινιγματικών απολιθωμάτων ηλικίας 300.000 έως ενός εκατομμυρίου ετών, τα οποία οι ανθρωπολόγοι δυσκολεύονται να κατατάξουν. Αν τα συμπεράσματα επιβεβαιωθούν, η ανακάλυψη αυτή αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα παράθυρα στις εξελικτικές διεργασίες που διαμόρφωσαν το γένος μας.
