Ο ελληνικός μύθος
Ο Πύραμος και η Θίσβη συνδέθηκαν με έναν έρωτα που ξεπέρασε τα ανθρώπινα όρια. Ο Πύραμος, γοητευμένος από την κόρη του ποτάμιου θεού Ασωπού, θέλησε να την κάνει δική του. Εκείνη, κυνηγημένη, παρακάλεσε τους θεούς να τη μεταμορφώσουν. Έτσι, η Θίσβη έγινε πηγή και ο Πύραμος μετατράπηκε σε ποταμό, ώστε τα νερά τους να συναντώνται για πάντα.
Μια άλλη παραλλαγή αναφέρει ότι η Θίσβη έμεινε έγκυος από τον Πύραμο. Απελπισμένη, έβαλε τέλος στη ζωή της. Ο Πύραμος, μην αντέχοντας την απώλεια, αυτοκτόνησε και οι θεοί τους μεταμόρφωσαν σε πηγή και ποταμό. Το νερό της Θίσβης δημιουργούσε ρυάκι που χυνόταν στον ποταμό του Πύραμου, συμβολίζοντας την ένωση τους.
Οβίδιος και η ρωμαϊκή εκδοχή
Ο μύθος πέρασε στη ρωμαϊκή λογοτεχνία μέσω του Οβίδιου και των Μεταμορφώσεων. Σύμφωνα με αυτήν την παραλλαγή, ο Πύραμος και η Θίσβη ζούσαν στη Βαβυλώνα, την εποχή της βασίλισσας Σεμίραμιδος. Ερωτευμένοι αλλά απαγορευμένοι από τους γονείς τους, μιλούσαν κρυφά μέσα από μια ρωγμή στον τοίχο που χώριζε τα σπίτια τους.
Μια μέρα αποφάσισαν να συναντηθούν έξω από τα τείχη, κοντά στον τάφο του Νίνου, κάτω από μια μουριά. Η Θίσβη έφτασε πρώτη, αλλά τρόμαξε από μια λέαινα που έτρεχε να ξεδιψάσει, με αίμα ακόμη στο στόμα από το θήραμά της. Στη φυγή της έριξε το πέπλο της, το οποίο η λέαινα μάτωσε. Ο Πύραμος, φτάνοντας, αντίκρισε το ματωμένο πέπλο και πιστεύοντας ότι η αγαπημένη του σκοτώθηκε, αυτοκτόνησε με το σπαθί του. Η Θίσβη, βρίσκοντας τον νεκρό, έπεσε κι εκείνη στο σπαθί. Από το αίμα τους τα μούρα της μουριάς βάφτηκαν σκούρα και έτσι παραμένουν μέχρι σήμερα.
Από τον μύθο στον Σαίξπηρ
Η τραγική ιστορία του ζευγαριού ενέπνευσε τον Σαίξπηρ στο Ρωμαίος και Ιουλιέτα. Το μοτίβο του απαγορευμένου έρωτα, της παρεξήγησης και του θανάτου αναβίωσε στη σκηνή με έναν νέο, διαχρονικό τρόπο. Στο Όνειρο Καλοκαιρινής Νυκτός, ο Σαίξπηρ επανέφερε το ζευγάρι μέσα από μια θεατρική παράσταση που ανεβάζουν οι χαρακτήρες του έργου.
Αρχαιολογικά ευρήματα
Η ιστορία του Πύραμου και της Θίσβης αποτυπώθηκε και σε ρωμαϊκή τέχνη. Ένα σημαντικό ψηφιδωτό από την Οικία του Διονύσου στο Αρχαιολογικό Πάρκο Κάτω Πάφου παρουσιάζει τη Θίσβη να τρέχει έντρομη μπροστά σε θηρίο που κρατά το πέπλο της, ενώ απέναντι απεικονίζεται ο ποτάμιος θεός Πύραμος με κέρας Αμάλθειας και πιθάρι από όπου ρέει νερό. Το έργο αυτό αποδεικνύει πόσο αγαπητός υπήρξε ο μύθος στον ρωμαϊκό κόσμο.
