Ραντάρ στον λόφο Παπούρα: Κίνδυνος για το μινωικό μνημείο και τις αρχαιότητες του Καστελλίου

Ραντάρ στον λόφο Παπούρα: Αντιδράσεις για την τύχη του μινωικού μνημείου

Η εγκατάσταση ραντάρ στον λόφο Παπούρα, δίπλα σε σπάνιο μινωικό μνημείο, έχει προκαλέσει ισχυρές αντιδράσεις από αρχαιολόγους, τοπικούς φορείς και την επιστημονική κοινότητα. Το ζήτημα αφορά άμεσα την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και τη συμβατότητα μεγάλων έργων με το αρχαιολογικό περιβάλλον.

Δεν είναι υποχρεωτική η χωροθέτηση του ραντάρ

Σύμφωνα με ειδικούς, τίποτα δεν καθιστά υποχρεωτική τη χωροθέτηση του ραντάρ στον λόφο Παπούρα. Αν και το νέο αεροδρόμιο στο Καστέλλι απαιτεί συστήματα αεροναυτιλίας, δεν υπάρχει λόγος το ραντάρ να τοποθετηθεί συγκεκριμένα δίπλα στο μινωικό μνημείο. Η επιλογή της θέσης φέρεται να έγινε για να εξυπηρετηθούν λειτουργικές ανάγκες, χωρίς να εξεταστούν σοβαρά εναλλακτικές λύσεις.

Επιστημονικές αντιρρήσεις και αρχαιολογικός νόμος

Ο πρόεδρος του ΣΕΚΑ υπογραμμίζει ότι η χωροθέτηση του ραντάρ και των κεραιών τόσο κοντά στην αρχαία κυκλική κατασκευή αποτελεί ευθεία προσβολή προς το μνημείο. Ακόμη και αν η εγκατάσταση δεν προκαλέσει άμεση φθορά, η οπτική όχληση και η υποβάθμιση του τοπίου αντιβαίνουν στις βασικές διατάξεις του αρχαιολογικού νόμου. Ο νόμος απαιτεί την προστασία των μνημείων και του περιβάλλοντός τους, με δυνατότητα απαγόρευσης ακόμα και της οπτικής αλλοίωσης.

Κίνδυνος να επαναληφθεί το παράδειγμα του μετρό Θεσσαλονίκης

Υπάρχει έντονη ανησυχία, καθώς πολλοί θεωρούν πως θα επαναληφθεί το φαινόμενο του σταθμού Βενιζέλου στη Θεσσαλονίκη, όπου οι αρχαιότητες τεμαχίστηκαν, προκειμένου να ολοκληρωθεί το έργο. Έτσι, αρχαιολόγοι εκφράζουν τον φόβο ότι και σε αυτή την περίπτωση θα προβληθεί το επιχείρημα πως «δεν υπάρχει άλλη λύση». Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε fast track διαδικασίες και, τελικά, να προκαλέσει μόνιμη υποβάθμιση του μνημείου.

Μοναδικότητα του μνημείου: “Unicum” για τον αιγαιακό χώρο

Το μνημείο που αποκαλύφθηκε στον λόφο Παπούρα θεωρείται μοναδικό. Η κυκλική του κατασκευή, η αρχιτεκτονική σύλληψη και η τοποθέτησή του στην κορυφή προσφέρουν ανεκτίμητα στοιχεία για τον Μινωικό πολιτισμό. Σύμφωνα με τους ειδικούς, η σημασία του εκτείνεται πέρα από το τοπικό ενδιαφέρον, αφού αλλάζει τα δεδομένα της έρευνας για τη Μινωική περίοδο σε όλο το Αιγαίο.

Ιστορικό και ευρύτερες επιπτώσεις

Η ύπαρξη του μνημείου ήταν γνωστή ήδη από το 1990, όταν η επιφανειακή έρευνα της Πεδιάδος ανέδειξε πιθανή φρυκτωρία. Η αρχική μελέτη του αεροδρομίου προέβλεπε εκτεταμένες παρεμβάσεις, όπως την ταπείνωση του λόφου, χωρίς να έχει προηγηθεί πλήρης αρχαιολογική ανασκαφή.

Η διεθνής αρχαιολογική κοινότητα έχει ενημερωθεί και εκφράζει πλέον έντονες ανησυχίες. Υπάρχει μάλιστα σχετικό ψήφισμα στο Avaaz για τη συλλογή υπογραφών ενάντια στην εγκατάσταση του ραντάρ σε αυτή τη θέση.

Νομικές υποχρεώσεις και διεθνείς συμβάσεις

Η Ελλάδα δεσμεύεται από τον αρχαιολογικό νόμο και διεθνείς συμβάσεις για την προστασία των μνημείων. Η τοποθέτηση του ραντάρ στον λόφο Παπούρα δεν αποτελεί μόνο εθνικό, αλλά και διεθνές ζήτημα, καθώς αφορά την προστασία πολιτιστικής κληρονομιάς παγκόσμιας αξίας.

Το ραντάρ στον λόφο Παπούρα και η ανάγκη βιώσιμης ανάπτυξης

Όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς αναγνωρίζουν την ανάγκη να ολοκληρωθεί το αεροδρόμιο εντός χρονοδιαγράμματος. Ωστόσο, υπογραμμίζουν ότι ένα έργο ανάπτυξης δεν μπορεί να γίνεται εις βάρος ενός μνημείου 4.000 ετών. Η βιώσιμη ανάπτυξη απαιτεί σεβασμό στο περιβάλλον και τον πολιτισμό, με πλήρη ανάδειξη και προστασία του αρχαιολογικού συνόλου.

Συμπεράσματα

Το θέμα της τοποθέτησης ραντάρ στον λόφο Παπούρα δεν αφορά μόνο τεχνικές επιλογές. Αγγίζει τη σχέση της σύγχρονης Ελλάδας με την πολιτιστική της ταυτότητα. Η κοινωνία, η επιστημονική κοινότητα και οι τοπικοί φορείς ζητούν να βρεθεί λύση που να διασφαλίζει και την ανάπτυξη αλλά και την προστασία ενός μνημείου μοναδικής αξίας για το Αιγαίο.

Πηγή : anaskafi