Μια ανακάλυψη που αλλάζει την ιστορία
Για σχεδόν δέκα χρόνια, αρχαιολόγοι ερευνούν το Σπήλαιο Tinshemet στα κεντρικά υψίπεδα του Ισραήλ. Ωστόσο, μια πρόσφατη ανακάλυψη προκάλεσε παγκόσμιο ενδιαφέρον: ένα πρωτόγονο νεκροταφείο ηλικίας περίπου 100.000 ετών.
Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν τον Μάρτιο στο περιοδικό Nature Human Behavior και έγιναν γνωστά στο ευρύ κοινό λίγους μήνες αργότερα. Οι ερευνητές βρήκαν καλοδιατηρημένα ανθρώπινα λείψανα, τοποθετημένα προσεκτικά σε λάκκους.
Τελετουργικά αντικείμενα δίπλα στους νεκρούς
Δίπλα στα λείψανα, βρέθηκαν αντικείμενα που δεν είχαν πρακτική χρήση στην καθημερινότητα. Μεταξύ αυτών, υπήρχαν βασαλτικά βότσαλα, οστά ζώων και κομμάτια ώχρας — μιας κόκκινης χρωστικής από πετρώματα πλούσια σε σίδηρο.
Η προσεκτική διάταξη των σωμάτων, σε συνδυασμό με την παρουσία αυτών των αντικειμένων, υποδηλώνει τελετουργίες και συμβολικές πράξεις. Μάλιστα, ένα από τα σώματα βρέθηκε σε τόσο καλή κατάσταση ώστε οι αρχαιολόγοι μπόρεσαν να παρατηρήσουν τα δάχτυλα των χεριών πλεγμένα μεταξύ τους.
Γιατί είναι σημαντική η ανακάλυψη
Σύμφωνα με τον καθηγητή αρχαιολογίας Γιόσι Ζάιντνερ από το Εβραϊκό Πανεπιστήμιο Ιερουσαλήμ, πρόκειται για μια επαναστατική καινοτομία για το είδος μας. Ενώ ήταν γνωστό ότι οι πρώτοι άνθρωποι έθαβαν τους νεκρούς τους, εδώ έχουμε απόδειξη για την πρώτη συστηματική χρήση αυτής της πρακτικής.
Η ανακάλυψη εμπλουτίζει την κατανόηση της κοινωνικής συνοχής και των πνευματικών αντιλήψεων των πρώτων ανθρώπων. Επιπλέον, επιβεβαιώνει παλαιότερα ευρήματα από δύο άλλες σπηλιές στο βόρειο Ισραήλ, που είχαν ανασκαφεί πριν από 50 και 100 χρόνια.
Σύνδεση με το σήμερα
Η ύπαρξη ταφικών τελετουργιών ήδη από τη Μέση Παλαιολιθική εποχή δείχνει ότι η έννοια του αποχαιρετισμού και του συμβολισμού είναι πολύ παλιά. Η μνήμη συνοδεύει τον άνθρωπο για δεκάδες χιλιάδες χρόνια. Αυτές οι πρώτες πρακτικές βρίσκουν αντανακλάσεις στις σύγχρονες κηδείες και μνημόσυνα.
Τι μένει να αποκαλυφθεί
Η ανασκαφή συνεχίζεται με αργούς ρυθμούς, καθώς οι ερευνητές χρησιμοποιούν χειροκίνητα εργαλεία και μικρά πνευματικά τρυπάνια για να μην καταστρέψουν το υλικό. Θα χρειαστούν πολλά ακόμη χρόνια για την πλήρη αποκάλυψη του χώρου.
Καθώς οι εργασίες προχωρούν, οι επιστήμονες ελπίζουν να μάθουν περισσότερα για το πότε και πώς οι πρώτοι άνθρωποι άρχισαν να δίνουν στον θάνατο τελετουργικό νόημα. Αυτό το νόημα είχε και ισχυρό συμβολικό χαρακτήρα.
