Σταυρός 1.400 ετών φέρνει στο φως το παρελθόν των ΗΑΕ

Τι ανακαλύφθηκε και πού;

Οι αρχαιολόγοι εντόπισαν στη Σερ Μπάνι Γιας έναν περίτεχνο σταυρό από γύψο/στόκο. Έχει μήκος ~27 εκ., πλάτος ~17 εκ. και πάχος ~2 εκ. Βρέθηκε σε συγκρότημα αυλών, βόρεια από το κεντρικό μοναστήρι, όπου φαίνεται ότι έμεναν ανώτεροι μοναχοί. Είναι το μεγαλύτερο και καθαρότερο δείγμα σταυρού από τον χώρο, ξεπερνώντας ένα παλαιότερο, μικρότερο εύρημα της δεκαετίας του 1990.

Γιατί θεωρείται «ορόσημο»;

Διότι πρόκειται για σαφή πολιτισμικό δείκτη. Τα μοτίβα του –η βαθμιδωτή απόδοση του Γολγοθά και τα φύλλα στη βάση– δείχνουν δημιουργική ενσωμάτωση της χριστιανικής εικονογραφίας στο τοπικό ύφος. Έτσι, δεν μιλάμε απλώς για παρουσία, αλλά για κοινότητα με αυτοπεποίθηση και αισθητική ταυτότητα.

«Συνυπήρξαν Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι στον Κόλπο;»

Ναι, τα δεδομένα το υποστηρίζουν. Τα κτίρια είναι εξαιρετικά καθαρά, χωρίς έντονες καταρρεύσεις ή ίχνη βίαιης εγκατάλειψης. Αυτό υπονοεί ομαλή αποχώρηση και ειρηνική συνύπαρξη, ειδικά σε μια περίοδο όπου το Ισλάμ αναδύεται και επεκτείνεται.

Σε ποια παράδοση ανήκε η κοινότητα;

Στην Εκκλησία της Ανατολής. Το δίκτυό της έφτανε από τη Μεσοποταμία έως την Κίνα. Επομένως, η Σερ Μπάνι Γιας δεν ήταν απομονωμένη. Αντίθετα, συμμετείχε σε έναν ευρύτερο θρησκευτικό και εμπορικό χάρτη.

Υπήρχε ευρύτερο δίκτυο μοναστηριών;

Βεβαίως. Παράλληλες θέσεις έχουν εντοπιστεί σε Κουβέιτ, Ιράν, Σαουδική Αραβία και στα ΗΑΕ (π.χ. Σινίγια/Umm Al Quwain, 2022). Οι χρονολογήσεις κινoύνται ανάμεσα στο 534–656 μ.Χ. Άρα, την εποχή εκείνη ο Χριστιανισμός δεν «επιβίωνε» απλώς. Ανθούσε.

Τι αποκαλύπτουν τα κινητά ευρήματα;

Συλλέχθηκαν κεραμεική, υάλινα σκεύη και ένα χαρακτηριστικό γαλαζοπράσινο μπουκάλι, πιθανόν για έλαια ή ροδόνερο λατρευτικής χρήσης. Επιπλέον, οι χώροι έχουν χονδρούς τοίχους από ασβεστόλιθο και κοράλλι για ψύξη, καθώς και δεξαμενές/κιστέρνες για νερό. Συνεπώς, οι μοναχοί ζούσαν λιτά αλλά άνετα, με οργάνωση και μέριμνα για το κλίμα.

Ένα ανθρώπινο αποτύπωμα

Στην πίσω όψη του πλακιδίου διακρίνεται αποτύπωμα δακτύλου του τεχνίτη. Πρόκειται για σπάνια, άμεση επαφή με τον δημιουργό του κειμηλίου και ισχυρό σύνδεσμο με την καθημερινότητα της κοινότητας.

Πολιτιστική κληρονομιά και τι ακολουθεί

Η ανακάλυψη υπογραμμίζει την παράδοση ανεκτικότητας και συνύπαρξης στα ΗΑΕ. Οι αρχές σχεδιάζουν ραδιοχρονολόγηση και περαιτέρω ανασκαφή των αυλών. Παράλληλα, από το 2019 ο χώρος διαθέτει προστατευτικά στέγαστρα και μικρή έκθεση με κύπελλα, σταυρούς και σφραγίδες. Στόχος είναι ένταξη σε ευρύτερη διαδρομή επισκεπτών, με παιδευτικό χαρακτήρα.

Συχνές Ερωτήσεις