Γάρος στην Αρχαία Ρώμη: Τι Αποκάλυψε το DNA των Αρχαίων Ψαριών

Νέα Επιστημονική Ανακάλυψη για το Διάσημο Ρωμαϊκό Καρύκευμα

Μια πρόσφατη μελέτη αρχαίου DNA αποκάλυψε ποιο ψάρι αποτελούσε το βασικό συστατικό της περίφημης σάλτσας garum των Ρωμαίων. Οι ερευνητές βρήκαν ότι η ευρωπαϊκή σαρδέλα, που διατηρήθηκε σε αλατισμένο χώρο της ρωμαϊκής περιόδου στην Ισπανία, ήταν το κύριο ψάρι στη συνταγή.

Από Πού Ξεκίνησε το Garum

Αν και το garum συνδέεται κυρίως με τους Ρωμαίους, η ιστορία του ξεκινά πολύ παλιότερα. Η συνταγή έρχεται από την αρχαία Ελλάδα, όπου υπήρχε παρόμοια σάλτσα με το όνομα “γάρος” (ελληνικά: γάρος). Όμως, οι ρίζες του πηγαίνουν ακόμη πιο πίσω, στη Βαβυλώνα, και διαδόθηκε στις μεσογειακές ακτές χάρη στους Φοίνικες.

Η Παρασκευή και η Εξέλιξη του Garum

Οι Ρωμαίοι υιοθέτησαν και εξέλιξαν τη συνταγή, κάνοντας το garum απαραίτητο στη διατροφή τους αλλά και στο εμπόριο τροφίμων. Η παρασκευή του γινόταν σε παράκτια κέντρα επεξεργασίας, τα λεγόμενα cetariae. Εκεί, μικρά ψάρια τοποθετούνταν σε αλάτι και ζύμωναν για εβδομάδες ή και μήνες. Το αποτέλεσμα ήταν μια πλούσια σάλτσα με έντονη γεύση, απαραίτητη για κάθε ρωμαϊκό τραπέζι.

Δύσκολη η Ταυτοποίηση του Ψαριού

Μέχρι σήμερα, οι αρχαιολόγοι δυσκολεύονταν να ταυτοποιήσουν το ψάρι που χρησιμοποιούνταν στο garum. Τα οξέα και η σύνθλιψη κατά τη ζύμωση καταστρέφουν συχνά τα διακριτικά χαρακτηριστικά των οστών, καθιστώντας δύσκολη την οπτική αναγνώριση.

Το DNA Έδωσε τη Λύση

Για να λύσουν το μυστήριο, διεθνής ομάδα επιστημόνων στράφηκε στην ανάλυση DNA. Εξέτασαν οστά ψαριών από το αρχαίο ρωμαϊκό εργοστάσιο αλατίσματος Adro Vello στη βορειοδυτική Ισπανία. Παρά την υποβάθμιση του γενετικού υλικού, κατάφεραν να ταυτοποιήσουν τα δείγματα ως ευρωπαϊκές σαρδέλες.

Γενετική Συνέχεια με τις Σύγχρονες Σαρδέλες

Σύμφωνα με τη Paula Campos, επικεφαλής της μελέτης, η ανάλυση έδειξε μεγάλη γενετική ομοιότητα μεταξύ των αρχαίων σαρδελών και των σημερινών του ίδιου τόπου. Παρά τις μετακινήσεις των ψαριών ανά εποχές, η γενετική τους γραμμή παρέμεινε σχεδόν αναλλοίωτη επί αιώνες.

Νέες Δυνατότητες για την Αρχαιολογική Έρευνα

Η επιτυχία αυτής της τεχνικής, επομένως, ανοίγει τον δρόμο για νέες μελέτες που αφορούν τη διατροφή, την αλιεία και το εμπόριο των αρχαίων λαών. Επιπλέον, η ανάλυση DNA σε τόσο μικρά δείγματα δίνει τη δυνατότητα στους επιστήμονες να ανακαλύπτουν λεπτομέρειες που μέχρι σήμερα ήταν αδύνατο να εντοπιστούν. Έτσι, τέτοιες μελέτες παρέχουν πολύτιμες πληροφορίες για τις μεταβολές του θαλάσσιου οικοσυστήματος, πολύ πριν από την ύπαρξη των σύγχρονων δεδομένων αλιείας.

Η Κληρονομιά του Garum Σήμερα

Αν και το garum χάθηκε με το πέρασμα των αιώνων, η γεύση και η τεχνική του επιβιώνουν σε σύγχρονες σάλτσες όπως η Worcestershire ή οι ασιατικές σάλτσες ψαριού. Χάρη στην αρχαιολογική επιστήμη και το DNA, μπορούμε πλέον να δοκιμάσουμε να φτιάξουμε ένα garum πιο πιστό από ποτέ στο αυθεντικό.

Πηγή : greekreporter