Ανακάλυψη από το Σπήλαιο Ινönü
Το σπήλαιο Ινönü στην επαρχία Ζονγκουλντάκ της Τουρκίας φέρνει στο φως μια ανατρεπτική εικόνα της προϊστορικής ιατρικής. Νέα ανάλυση DNA αποκάλυψε ότι πριν από 5.000 χρόνια οι κάτοικοι του σπηλαίου χρησιμοποιούσαν ουσίες βασισμένες σε άνθρακα για την αντιμετώπιση στομαχικών προβλημάτων, όπως διάρροια, ναυτία και πόνους.
Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο PLoS ONE, αποτελεί μία από τις πρώτες μεγάλης κλίμακας μελέτες αρχαίου DNA εδάφους στην Τουρκία. Χάρη στη μεταγονιδιωματική ανάλυση, οι επιστήμονες κατάφεραν να χαρτογραφήσουν μικροβιακές κοινότητες και να ανασυνθέσουν στοιχεία της καθημερινής ζωής και υγείας των προϊστορικών ανθρώπων.
Ο Άνθρακας ως Φυσικό Φάρμακο
Οι ανασκαφές υπό την καθοδήγηση του Αναπληρωτή Καθηγητή Δρ. Χάμζα Εκμέν, από το 2017, αποκάλυψαν ότι το σπήλαιο κατοικούνταν συνεχώς από τη Χαλκολιθική περίοδο έως την Εποχή του Σιδήρου. Η ηφαιστειογενής γεωλογία παρείχε άφθονο άνθρακα, τον οποίο οι άνθρωποι χρησιμοποίησαν για θεραπευτικούς σκοπούς.
Η ανάλυση εδάφους από τέσσερα πολιτισμικά στρώματα έδειξε ότι οι προϊστορικοί κάτοικοι αξιοποιούσαν ουσίες με βάση τον άνθρακα για την αντιμετώπιση διαταραχών του πεπτικού συστήματος. Η πρακτική αυτή θυμίζει τις σημερινές θεραπείες με ενεργό άνθρακα, αποδεικνύοντας προχωρημένη γνώση φυσικών θεραπειών χιλιάδες χρόνια πριν από την καταγεγραμμένη ιατρική.
Ανθεκτικά Γονίδια Χιλιάδες Χρόνια Πριν
Το πιο εντυπωσιακό εύρημα ήταν η ανακάλυψη γονιδίων ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά σε δείγματα που χρονολογούνται πολύ πριν την ανακάλυψη των φαρμάκων. Συγκεκριμένα, εντοπίστηκαν:
- Το γονίδιο tetA γύρω στο 4300 π.Χ.
- Το γονίδιο intl1 γύρω στο 3000 π.Χ.
- Το γονίδιο OXA-58 γύρω στο 1400 π.Χ.
Αυτά τα ευρήματα ενισχύουν την υπόθεση του resistome, σύμφωνα με την οποία η ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά αναπτύχθηκε φυσικά στο περιβάλλον πολύ πριν οι άνθρωποι δημιουργήσουν φάρμακα.
Όπως εξηγεί ο Δρ. Ικράν Οζτούρκ από το Πανεπιστήμιο ZBEU, «η ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά δεν είναι μόνο συνέπεια της σύγχρονης ιατρικής, αλλά βαθιά οικολογικό χαρακτηριστικό που εξελίχθηκε στη φύση εδώ και χιλιετίες».
Μικροβιακές Κοινότητες και Καθημερινή Ζωή
Η έρευνα αποκάλυψε επίσης τη διαδοχή μικροβιακών ομάδων μέσα στο σπήλαιο:
- Χαλκολιθική περίοδος: Εντοπίστηκαν Κυανοβακτήρια που δείχνουν αξιοποίηση υδάτινων πόρων.
- Πρώιμη Εποχή Χαλκού: Αυξημένα Προτεοβακτήρια, συνδεδεμένα με την κτηνοτροφία.
Αυτές οι αλλαγές συνδέουν την ανθρώπινη δραστηριότητα με τη διαμόρφωση μικροβιακών οικοσυστημάτων.
Σάρτζα: Θησαυρός 409 ασημένιων νομισμάτων του Μεγάλου Αλεξάνδρου – Αρχαία Ελληνικά
Αρχαίος ναός αποκαλύφθηκε στην πλατεία Αντιγονιδών – Νέο τοπόσημο στη Θεσσαλονίκη – Αρχαία Ελληνικά
Η Σημασία της Έρευνας Σήμερα
Η μελέτη εντάσσεται στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας One Health της Τουρκίας, που εξετάζει τη σχέση ανθρώπου, περιβάλλοντος και υγείας. Δείχνει πώς η αρχαιολογική βιολογία μπορεί να προσφέρει γνώσεις όχι μόνο για το παρελθόν αλλά και για τις σύγχρονες προκλήσεις, όπως η παγκόσμια ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά.
Η κατανόηση της φυσικής εξέλιξης της ανθεκτικότητας μπορεί να βοηθήσει την επιστήμη να αναπτύξει καλύτερες στρατηγικές για το μέλλον.
