Ανακάλυψη που λύνει ένα μυστήριο δεκαετιών
Αρχαιολόγοι επιβεβαίωσαν ότι ένα κολλώδες υπόλειμμα μέσα σε χάλκινα αγγεία 2.500 ετών από τη νότια Ιταλία είναι πράγματι αρχαίο μέλι. Έτσι, αυτή η σημαντική αποκάλυψη δίνει για πρώτη φορά άμεση απόδειξη για τις λατρευτικές πρακτικές στην Ποσειδωνία, μία από τις σημαντικότερες ελληνικές πόλεις της Μεγάλης Ελλάδας. Με τον τρόπο αυτό, η επιστήμη ρίχνει νέο φως στη θρησκευτική ζωή των αρχαίων Ελλήνων της περιοχής.
Πού βρέθηκε το αρχαίο μέλι
Η ανακάλυψη προέρχεται από την Ποσειδωνία, μια αρχαία αποικία που ίδρυσαν Έλληνες από τη Σύβαρη γύρω στο 600 π.Χ., στις ακτές της Τυρρηνικής Θάλασσας. Από τότε, η πόλη γνώρισε μεγάλη ακμή για δύο αιώνες και, μάλιστα, έγινε γνωστή για τους εντυπωσιακούς δωρικούς ναούς της, οι οποίοι ήταν αφιερωμένοι στην Ήρα και την Αθηνά. Έτσι, η Ποσειδωνία εξελίχθηκε σε ένα από τα πιο σημαντικά θρησκευτικά και πολιτιστικά κέντρα της Μεγάλης Ελλάδας.
Ο ήρωας και οι λατρευτικές πρακτικές
Τα αγγεία βρέθηκαν το 1954 σε ένα ηρώο, δηλαδή σε ιερό ήρωα, μέσα στον ιερό περίβολο της πόλης. Πιθανώς το ηρώο τιμούσε έναν τοπικό ήρωα ή μυθικό ιδρυτή, ίσως τον Ίσω της Ελίκης, σύμφωνα με κάποιους μελετητές.
Στην αρχαία ελληνική θρησκεία, οι ήρωες θεωρούνταν μεσολαβητές ανάμεσα στους θνητούς και τους θεούς. Οι προσφορές, όπως τροφή, ποτό και μέλι, ήταν κεντρικό στοιχείο αυτής της λατρείας.
Ο ρόλος του μελιού στην αρχαία Ελλάδα
Το μέλι είχε ξεχωριστή θέση στον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό. Δεν ήταν μόνο τροφή. Οι αρχαίοι Έλληνες το χρησιμοποιούσαν και ως καλλυντικό, ως φάρμακο και ως σύμβολο καθαρότητας και αθανασίας.
Πολλοί αρχαίοι συγγραφείς αποκαλούσαν το μέλι «υπερτροφή». Επιπλέον, συχνά αποτελούσε προσφορά προς θεούς και ήρωες, ενισχύοντας έτσι τη σημασία του στη θρησκευτική ζωή. Τα δοχεία με μέλι που βρέθηκαν στο ηρώο συνδέονται άμεσα με αυτήν τη λατρευτική παράδοση. Μαζί με τα δοχεία, βρέθηκαν επίσης και άλλα αντικείμενα, όπως βωμοί, σιδερένιες ράβδοι τυλιγμένες με μαλλί και ξύλινα τραπέζια, τα οποία συμπληρώνουν την εικόνα των αρχαίων τελετών.
Επιστημονικό αίνιγμα για δεκαετίες
Όταν τα αγγεία ανακαλύφθηκαν, οι αρχαιολόγοι υπέθεσαν ότι περιείχαν μέλι, λόγω του σχήματος και της θέσης τους. Όμως, για πολλά χρόνια οι επιστημονικές αναλύσεις δεν μπορούσαν να ανιχνεύσουν σάκχαρα, αφήνοντας το μυστήριο άλυτο.
Πώς επιβεβαιώθηκε η παρουσία μελιού
Σήμερα, με τη βοήθεια προηγμένων τεχνικών φασματομετρίας μάζας, ερευνητές κατάφεραν να ανιχνεύσουν σαφή ίχνη εξόζης (κύριων σακχάρων του μελιού) και βασιλικού πολτού. Εντόπισαν επίσης πεπτίδια μοναδικά για τη μελισσοκομία, αποδεικνύοντας ότι τα αγγεία περιείχαν μέλι και κηρήθρα.
Η διατήρηση του μελιού χάρη στο χαλκό
Ένα ακόμα εντυπωσιακό εύρημα ήταν η παρουσία ιόντων χαλκού στο υπόλειμμα. Συγκεκριμένα, ο χαλκός έχει βιοκτόνες ιδιότητες και, έτσι, βοήθησε στη διατήρηση των σακχάρων για χιλιετίες. Με αυτόν τον τρόπο, εξηγείται πώς το μέλι κατάφερε να «επιβιώσει» στο εσωτερικό των αγγείων για τόσο μεγάλο διάστημα.
Τι σημαίνει αυτή η ανακάλυψη για την αρχαιολογία
Η μελέτη δείχνει πόσο σημαντικό είναι να επανεξετάζουμε παλιές ανασκαφές με σύγχρονες μεθόδους. Η ταυτοποίηση του μελιού σε μοριακό επίπεδο ανοίγει νέους δρόμους για την κατανόηση της αρχαίας θρησκευτικής και κοινωνικής ζωής.
Η Ποσειδωνία, με τους ναούς, τα τείχη και τους ζωγραφισμένους τάφους, προσφέρει ένα πλούσιο αρχαιολογικό τοπίο. Επιπλέον, τα χάλκινα αγγεία με μέλι αποτελούν ένα σπάνιο «παράθυρο» στις τελετουργίες των πρώτων Ελλήνων της Ιταλίας. Έτσι, η ανακάλυψη αυτή συνδέει απτά ευρήματα με τη θρησκευτική και κοινωνική ζωή της εποχής.
Πηγή : greekreporter
