Εισαγωγή
Το 1492 ο Χριστόφορος Κολόμβος πέρασε στην ιστορία ως ο «ανακαλύπτης» της Αμερικής. Ωστόσο, πριν από αυτόν είχαν προηγηθεί οι Βίκινγκς, ενώ κάποιοι υποστηρίζουν ότι ακόμα και οι αρχαίοι Έλληνες έφτασαν στη νέα ήπειρο χιλιάδες χρόνια νωρίτερα. Πρόκειται για αλήθεια ή για έναν ακόμα μύθο της Ιστορίας;
Οι θαλάσσιες ικανότητες των Ελλήνων
Οι Έλληνες ήταν αξεπέραστοι θαλασσοπόροι. Δημιούργησαν αποικίες σε όλη τη Μεσόγειο, έφτασαν μέχρι τη Μαύρη Θάλασσα, τη Βρετανία και το Γιβραλτάρ. Η τόλμη τους στην εξερεύνηση είναι αδιαμφισβήτητη και τα αρχαιολογικά ευρήματα επιβεβαιώνουν τη διαδρομή τους.
Η θεωρία του Πλούταρχου
Το βασικό επιχείρημα για την ελληνική «ανακάλυψη» της Αμερικής προέρχεται από τον Πλούταρχο. Στο έργο του Περί του εμφαινομένου προσώπου τω κύκλω της Σελήνης αναφέρεται:
- Ένα νησί δυτικά της Βρετανίας, μετά από πέντε ημέρες ταξίδι.
- Μία μεγάλη ήπειρος, 5.000 στάδια μακριά, γεμάτη ρεύματα και δύσκολες θάλασσες.
- Έλληνες άποικοι που σχετίζονταν με τον Κρόνο και τον Ηρακλή.
- Τελετουργικά ταξίδια κάθε 30 χρόνια.
Η περιγραφή μοιάζει να ταιριάζει με την Αμερική. Ωστόσο, το έργο δεν είναι ταξιδιωτικό ημερολόγιο αλλά φιλοσοφικός διάλογος με έντονα μυθολογικά στοιχεία.
Ο χαλκός του Καναδά και η Μινωική/Μυκηναϊκή σχέση
Οι υποστηρικτές της θεωρίας συνδέουν την αναφορά του Πλούταρχου με τις μεγάλες εξορύξεις χαλκού στη λίμνη Superior (2400–1200 π.Χ.). Υποθέτουν ότι οι Μινωίτες και οι Μυκηναίοι ίσως προμηθεύονταν χαλκό από εκεί.
Ωστόσο, οι αρχαιολογικές αναλύσεις αποδεικνύουν ότι:
- Ο χαλκός που χρησιμοποιήθηκε στο Αιγαίο προερχόταν κυρίως από την Κύπρο.
- Τα ισότοπα μολύβδου δείχνουν ξεκάθαρα κυπριακή προέλευση.
- Κανένα αντικείμενο δεν έχει ταυτιστεί με χαλκό από τον Καναδά.
Η έλλειψη αρχαιολογικών τεκμηρίων στην Αμερική
Όπου ταξίδευαν οι Έλληνες, άφηναν ίχνη: πόλεις, ναούς, επιγραφές, κεραμική, νομίσματα. Στην Αμερική δεν έχει βρεθεί ούτε ένα τέτοιο κατάλοιπο. Οι αναφορές σε ελληνικά αντικείμενα ή τάφους στην Ουρουγουάη ή αλλού αποδείχθηκαν ψεύτικες ή πλαστογραφίες.
Συμπέρασμα
Οι Έλληνες ήταν κορυφαίοι ναυτικοί και εξερευνητές. Όμως, με τα μέχρι σήμερα δεδομένα, δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι έφτασαν στην Αμερική πριν τον Κολόμβο. Το κείμενο του Πλούταρχου είναι ενδιαφέρον, αλλά δεν αποτελεί ιστορική πηγή. Αν βρεθούν στο μέλλον αρχαιολογικά τεκμήρια, η συζήτηση θα ξανανοίξει.
