Σύνοψη
- Το έργο του Πλούταρχου «De Facie» αναφέρει μια «μεγάλη ήπειρο» δυτικά της Ωγυγίας.
- Η ομάδα Λυριτζή το συνδέει με ταξίδι Ελλήνων στην Αμερική γύρω στο 56–58 μ.Χ.
- Η θεωρία στηρίζεται σε αστρονομικά δεδομένα, εκλείψεις και περιγραφές γεωγραφίας.
- Κάποιοι αρχαιολόγοι απορρίπτουν την ιδέα λόγω έλλειψης απτών αποδείξεων.
- Ο Τσικρίτσης προτείνει ότι οι Μινωίτες και Μυκηναίοι ταξίδευαν για εμπόριο χαλκού.
Εισαγωγή
Η ιδέα ότι οι Αρχαίοι Έλληνες έφτασαν στην Αμερική αιώνες πριν τον Χριστόφορο Κολόμβο ακούγεται απίστευτη. Ωστόσο, μια νέα ερμηνεία στο κείμενο του Πλούταρχου ανοίγει ξανά τη συζήτηση. Ο καθηγητής Ιωάννης Λυριτζής και η ερευνητική του ομάδα υποστηρίζουν ότι τα στοιχεία δείχνουν ένα εντυπωσιακό ταξίδι στον Νέο Κόσμο τον 1ο αιώνα μ.Χ.
Η θεωρία του Λυριτζή
Στο έργο «Περί του προσώπου το εμφανιζόμενον τω κύκλω της Σελήνης» (γνωστό ως De Facie), ο Πλούταρχος περιγράφει έναν ταξιδιώτη που έφτασε σε μια «μεγάλη ήπειρο» πέρα από την Ωγυγία.
Ο Λυριτζής και οι συνεργάτες του βασίστηκαν σε:
- Αστρονομικά στοιχεία (θέση του Κρόνου στον Ταύρο).
- Αναφορά σε ηλιακή έκλειψη το 75 μ.Χ.
- Γεωγραφικές περιγραφές που ταιριάζουν με τον κόλπο του Αγίου Λαυρεντίου στον Καναδά.
Σύμφωνα με την ανάλυσή τους, η τελευταία αποστολή έγινε γύρω στο 56–58 μ.Χ., με πιθανή επιστροφή μετά από έναν χρόνο παραμονής στην Αμερική.
Αστρονομία και ναυσιπλοΐα
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι οι Έλληνες εκμεταλλεύτηκαν τα ρεύματα του Ατλαντικού. Με τη βοήθεια της αστρονομικής τους γνώσης, όπως δείχνει και ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων, μπορούσαν να προγραμματίσουν ταξίδια με ακρίβεια.
Η αναφορά στον Κρόνο και οι περιοδικές εκλείψεις φαίνεται να αποτέλεσαν σημεία-οδηγούς για τις αποστολές.
Γεωγραφικές ενδείξεις
Το κείμενο μιλά για:
- Ωγυγία, νησί πέντε ημερών ταξίδι δυτικά από τη Βρετανία.
- Μεγάλη ήπειρο πέρα από αυτήν.
- Πρόσβαση μέσα από κόλπο που αντιστοιχεί στον Άγιο Λαυρέντιο.
Η ερευνητική ομάδα χαρτογράφησε την περιγραφή με βάση το Google Earth, βρίσκοντας αντιστοιχία με την περιοχή του Καναδά.
Αντίλογος και αμφισβητήσεις
Πολλοί αρχαιολόγοι παραμένουν επιφυλακτικοί. Θεωρούν ότι, αν και δεν είναι αδύνατο, δεν υπάρχουν απτά αρχαιολογικά ευρήματα που να αποδεικνύουν ελληνική παρουσία στην Αμερική.
Ορισμένοι μάλιστα τονίζουν ότι οι Έλληνες δεν διέθεταν τα απαραίτητα τεχνολογικά μέσα για να πλεύσουν στον ανοιχτό Ατλαντικό.
Παράλληλη θεωρία του Τσικρίτση
Ο Ελληνοκαναδός ερευνητής Μηνάς Τσικρίτσης, μελετώντας επίσης το De Facie, θεωρεί ότι οι επαφές με την Αμερική μπορεί να ξεκίνησαν ήδη από τη Μινωική εποχή.
Σύμφωνα με αυτόν, οι Έλληνες ταξίδευαν κυρίως για το εμπόριο χαλκού από τη λίμνη Σουπίριορ. Οι αποστολές συνεχίστηκαν μέχρι τα ελληνιστικά χρόνια, με τελετουργικό χαρακτήρα κάθε τριάντα χρόνια.
Συχνές Ερωτήσεις
Δεν υπάρχουν αρχαιολογικά ευρήματα που να το αποδεικνύουν. Υπάρχουν όμως θεωρίες βασισμένες σε αρχαία κείμενα και αστρονομικές παρατηρήσεις.
Ο καθηγητής Ιωάννης Λυριτζής και η ομάδα του, καθώς και ο ερευνητής Μηνάς Τσικρίτσης.
Οι Έλληνες παρακολουθούσαν στενά την αστρονομία. Ο Κρόνος συνδεόταν με τελετουργίες και κύκλους ταξιδιών.
Ναι, πιο γνωστοί είναι οι Βίκινγκς που έφτασαν στη Γροιλανδία και στον Καναδά γύρω στο 1000 μ.Χ.
Ένα μυθικό νησί, τοποθετημένο δυτικά της Βρετανίας, πιθανώς συμβολικό.
