Η Ανακάλυψη στο Λαβύρινθο της Κνωσού
Στις αρχές του 20ού αιώνα, ο αρχαιολόγος Άρθουρ Έβανς, ανασκάπτοντας το μεγαλειώδες ανάκτορο της Κνωσού στην Κρήτη, έφερε στο φως όχι μόνο έναν χαμένο πολιτισμό, τους Μινωίτες, αλλά και τις μυστηριώδεις γραφές τους. Μέσα από χιλιάδες πήλινες πινακίδες, ο Έβανς αναγνώρισε δύο συγγενικά αλλά διακριτά συστήματα γραφής. Τα οποία ονόμασε Γραμμική Α και Γραμμική Β. Αυτή η ανακάλυψη άνοιξε ένα νέο, συναρπαστικό κεφάλαιο στην προσπάθεια για τη Γραμμική Α και Β, αποκρυπτογραφώντας τα Μυστικά των Μινωιτών και των Μυκηναίων.
Γραμμική Α: Η Χαμένη Φωνή των Μινωιτών
Η Γραμμική Α αποτελεί το παλαιότερο από τα δύο συστήματα, το οποίο οι Μινωίτες χρησιμοποιούσαν περίπου από το 1800 έως το 1450 π.Χ. Οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν τις περισσότερες πινακίδες της στην Κρήτη, αλλά βρήκαν δείγματα και σε άλλα νησιά του Αιγαίου, όπως στη Θήρα και τη Μήλο, αποδεικνύοντας τη μινωική επιρροή. Ωστόσο, παρόλο που οι ειδικοί μπορούν να καταλάβουν τι λένε τα φωνητικά σύμβολα (καθώς πολλά είναι κοινά με τη Γραμμική Β), η γραφή παραμένει μη αποκρυπτογραφημένη. Ο λόγος είναι απλός. Δεν γνωρίζουμε ποια γλώσσα μιλούσαν οι Μινωίτες. Συνεπώς, οι πινακίδες, που κυρίως καταγράφουν λογιστικές και διοικητικές πληροφορίες, παραμένουν σιωπηλές, κρατώντας καλά κρυμμένο το μυστικό της μινωικής γλώσσας.
Γραμμική Β: Οι Μυκηναίοι Αρχίζουν να Μιλούν
Με την παρακμή των Μινωιτών γύρω στο 1450 π.Χ., οι Μυκηναίοι, οι πολεμιστές άρχοντες της ηπειρωτικής Ελλάδας, κυριαρχούν στο Αιγαίο. Αυτοί υιοθετούν το Μινωικό σύστημα γραφής και το προσαρμόζουν για να καταγράψουν τη δική τους, εντελώς διαφορετική γλώσσα. Έτσι αρχίζει να υπάρχει η Γραμμική Β. Οι πινακίδες αυτής της γραφής, που βρήκαν κυρίως στην Πύλο, τις Μυκήνες και την Κρήτη της Μυκηναϊκής περιόδου, έκρυβαν ένα μυστικό που θα άλλαζε την ιστορία. Το μεγάλο ερώτημα που απασχολούσε τους μελετητές ήταν ποια γλώσσα αποτύπωνε αυτή η γραφή, ένα κρίσιμο βήμα στην πορεία για τη Γραμμική Α και Β: Αποκρυπτογραφώντας τα Μυστικά των Μινωιτών και των Μυκηναίων.
Η Αποκρυπτογράφηση: Ο Θρίαμβος του Michael Ventris
Την απάντηση έδωσε το 1952 ένας νεαρός, ερασιτέχνης γλωσσολόγος και αρχιτέκτονας, ο Μάικλ Βέντρις (Michael Ventris). Δουλεύοντας μαζί με τον γλωσσολόγο Τζον Τσάντγουικ (John Chadwick), ο Βέντρις έκανε μια επαναστατική υπόθεση.. Μήπως η άγνωστη γλώσσα της Γραμμικής Β ήταν μια πολύ πρώιμη μορφή της Ελληνικής;.. Δοκιμάζοντας αυτή τη θεωρία, τα σύμβολα άρχισαν ξαφνικά να βγάζουν νόημα. Λέξεις που έμοιαζαν με τα Ομηρικά Ελληνικά ήταν στις πινακίδες, επιβεβαιώνοντας την υπόθεσή του. Η αποκρυπτογράφηση ήταν γεγονός και απέδειξε ότι η ελληνική γλώσσα είχε γραπτή ιστορία τουλάχιστον 700 χρόνια παλαιότερη από τον Όμηρο.
Τι Αποκαλύπτουν οι Πινακίδες
Οι πινακίδες της Γραμμικής Β δεν περιέχουν έπη ή λογοτεχνία, αλλά μας προσφέρουν κάτι εξίσου πολύτιμο.. Ένα αυθεντικό παράθυρο στην καθημερινή ζωή των Μυκηναϊκών ανακτόρων. Οι γραφείς καταγράφουν με σχολαστικότητα τα πάντα. Μέσα από αυτές τις λίστες, μαθαίνουμε για τη γεωργική παραγωγή (λάδι, κρασί, μαλλί), τα ονόματα των τεχνιτών, την οργάνωση του στρατού, ακόμα και τις προσφορές προς τους θεούς. Μάλιστα, σε αυτές τις πινακίδες συναντάμε για πρώτη φορά τα ονόματα θεοτήτων που αργότερα θα αποτελέσουν το Πάνθεον του Ολύμπου. Όπως ο Po-se-da-o (Ποσειδών), η Di-u-ja (Δία, θηλυκό αντίστοιχο του Δία) και η A-ta-na po-ti-ni-ja (Αθηνά Πότνια).
Η Κληρονομιά των Γραφών
Εν κατακλείδι, οι δύο Γραμμικές γραφές μάς λένε την ιστορία δύο σπουδαίων πολιτισμών. Η Γραμμική Β μάς έδωσε πίσω τη φωνή των Μυκηναίων, αποδεικνύοντας τη συνέχεια της ελληνικής γλώσσας μέσα στους αιώνες. Αντίθετα, η Γραμμική Α παραμένει ένα από τα μεγαλύτερα αινίγματα της αρχαιολογίας, μια σιωπηλή υπενθύμιση του χαμένου κόσμου των Μινωιτών. Η προσπάθεια συνεχίζεται, καθώς οι ειδικοί ελπίζουν πως μια μέρα θα ολοκληρωθεί το παζλ για τη Γραμμική Α και Β: Αποκρυπτογραφώντας τα Μυστικά των Μινωιτών και των Μυκηναίων.
