Εισαγωγή
Ο Μέγας Αλέξανδρος έμεινε στην ιστορία για τις τεράστιες κατακτήσεις του. Πολλοί όμως αναρωτιούνται: Γιατί δεν στράφηκε ποτέ δυτικά προς τη Ρώμη; Πώς πήρε τις αποφάσεις του; Η απάντηση δεν είναι τόσο απλή όσο φαίνεται.
Το Χάος της Ελλάδας και το Όραμα του Φιλίππου
Τον 4ο αιώνα π.Χ., η Ελλάδα ήταν χωρισμένη σε πολλές πόλεις-κράτη και βασίλεια. Το Μακεδονικό βασίλειο, υπό τον Φίλιππο Β’, δυνάμωνε συνεχώς. Οι Αθηναίοι ανησύχησαν και σχημάτισαν συμμαχία εναντίον του. Τελικά, η Μακεδονία κυριάρχησε. Όμως, η Σπάρτη παρέμεινε ανυπότακτη.
Ο Φίλιππος σχεδίαζε να επιτεθεί στους Πέρσες, αναζητώντας εκδίκηση για τις προηγούμενες επιθέσεις τους. Όμως, πριν προλάβει να ξεκινήσει την εκστρατεία του, κάποιοι τον δολοφόνησαν. Έτσι, την ηγεσία ανέλαβε ο γιος του, ο Αλέξανδρος.
Γιατί Όχι Δύση; Η Υπόσχεση και η Άγνοια για τη Ρώμη
Ο Αλέξανδρος έπρεπε να τιμήσει την υπόσχεση του πατέρα του: επίθεση στην Περσία. Αυτή η υπόσχεση ένωνε τους Έλληνες συμμάχους. Μόνο έτσι θα είχε τη στήριξή τους.
Επιπλέον, ο Αλέξανδρος δεν γνώριζε σχεδόν τίποτα για τη Ρώμη. Εκείνη την εποχή, η Ρώμη δεν ήταν ισχυρή. Είχε περιορισμένη επιρροή και μικρή έκταση. Κανείς στην Ελλάδα δεν τη θεωρούσε σημαντικό στόχο.
Οι Κατακτήσεις και η Συγκέντρωση στην Ανατολή
Το 334 π.Χ., ο Αλέξανδρος ξεκίνησε την εκστρατεία του εναντίον της Περσίας, ανοίγοντας έτσι έναν νέο δρόμο κατακτήσεων. Καθώς προχωρούσε, κατάφερε να κατακτήσει μεγάλες περιοχές και τελικά να ανακηρυχθεί βασιλιάς της Περσίας. Στη συνέχεια, κατευθύνθηκε προς την Αίγυπτο, όπου, εκτός από τις στρατιωτικές του επιτυχίες, ίδρυσε την Αλεξάνδρεια και ανακηρύχθηκε Φαραώ, ενισχύοντας έτσι ακόμη περισσότερο το κύρος και τη δύναμή του.
Στη συνέχεια, κατέλαβε και την πρωτεύουσα των Περσών, αφού νίκησε ξανά τον Δαρείο. Ο Δαρείος δολοφονήθηκε από δικούς του στρατηγούς και ο Αλέξανδρος πήρε τον τίτλο του.
Εσωτερικές Εξεγέρσεις και Νέα Σχέδια
Μετά τη νίκη επί των Περσών, δεν επέστρεψε στην Ελλάδα. Έπρεπε να αντιμετωπίσει εξεγέρσεις και αντίπαλους διεκδικητές στην Περσική αυτοκρατορία. Ο Αλέξανδρος πέρασε τα επόμενα έξι χρόνια καταπνίγοντας επαναστάσεις και εδραιώνοντας την κυριαρχία του.
Υπήρχαν σκέψεις για επέκταση προς Καρχηδόνα. Όμως, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι είχε ποτέ ως στόχο τη Ρώμη. Οι Έλληνες εκείνης της εποχής αγνοούσαν τη Ρώμη και δεν την υπολόγιζαν μέχρι που εκείνη κατέκτησε τις ελληνικές πόλεις της Κάτω Ιταλίας, περίπου 50 χρόνια μετά τον θάνατο του Αλέξανδρου.
Το Τέλος του Ονείρου για τη Δύση
Όταν ο Αλέξανδρος τελείωσε με τις εξεγέρσεις, κατευθύνθηκε προς τη Βαβυλώνα. Εκεί πέθανε ξαφνικά. Τα σχέδια για νέες κατακτήσεις έμειναν στη φαντασία. Έτσι, η Ρώμη έμεινε ασφαλής όσο ο Αλέξανδρος ζούσε.
Η Ανατολή ως Ορίζοντας των Ονείρων
Κάτι που συχνά παραβλέπουμε:
Οι Έλληνες, όπως και ο Αλέξανδρος, θεωρούσαν την Ανατολή το «κέντρο του πλούτου και της σοφίας». Γι’ αυτό, η Περσία, η Αίγυπτος και η Βαβυλώνα αποτελούσαν για εκείνους εστίες πολιτισμού και εξουσίας. Αντίθετα, η Δύση – δηλαδή η Ιταλία και η Ρώμη – τους φαινόταν βάρβαρη και άγνωστη, χωρίς ιδιαίτερη λάμψη ή μεγάλα μυστικά.
Επιπλέον, η αρχαία ελληνική σκέψη είχε στραφεί παραδοσιακά προς τη Μεσοποταμία και την Ασία. Για τον λόγο αυτό, ο Αλέξανδρος δεν ονειρεύτηκε ποτέ να κατακτήσει τη Ρώμη, αλλά να φτάσει στα απώτατα όρια της Ανατολής. Εξάλλου, ο πολιτισμικός προσανατολισμός της εποχής οδηγούσε όλους προς τα ανατολικά, κάτι που επηρέασε καθοριστικά τις επιλογές του Αλέξανδρου.
Ακόμα και όταν σκεφτόταν νέες εκστρατείες, μιλούσε για Καρχηδόνα ή την Αραβική χερσόνησο, όχι για την Ευρώπη ή τη Ρώμη. Αυτό δείχνει πόσο διαφορετική ήταν η γεωπολιτική και πολιτισμική νοοτροπία της εποχής.
Συμπέρασμα
Ο Μέγας Αλέξανδρος δεν κατέκτησε τη Ρώμη γιατί δεν τη θεωρούσε σημαντικό στόχο. Η υπόσχεση στον πατέρα του και η εστίαση στην Περσία καθόρισαν τις κινήσεις του. Τα γεγονότα της εποχής τον οδήγησαν στην Ανατολή και όχι στη Δύση.
5 thoughts on “Γιατί ο Μέγας Αλέξανδρος δεν Κατέκτησε τη Ρώμη;”