Μυκηναϊκή Ακρόπολη Μιδέας: Οχυρώσεις, Παλάτια και Ιστορία στην Αργολίδα

Γενικές Πληροφορίες και Τοποθεσία

Η ακρόπολη της Μιδέας (Μιδέα) δεσπόζει στη βόρεια άκρη της πεδιάδας του Άργους, περίπου 10 χλμ. ανατολικά της πόλης. Είναι χτισμένη σε λόφο ύψους 268 μέτρων, με πανοραμική θέα στην περιοχή. Πολύ κοντά βρίσκεται ο σύγχρονος οικισμός της Μιδέας, ενώ μόλις ένα χιλιόμετρο δυτικά βρίσκεται η Δένδρα, γνωστή για τον μυκηναϊκό της νεκροταφείο, ο οποίος πιθανότατα σχετιζόταν με τη Μιδέα.

Η Έρευνα της Μιδέας

Οι πρώτες ανασκαφές έγιναν το 1907 από το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο, χωρίς σημαντικά ευρήματα. Ωστόσο, το 1939, σουηδική αποστολή υπό τον Axel W. Persson ερεύνησε αρχικά τη Δένδρα και μετά αποκάλυψε τις πύλες της Μιδέας. Τις επόμενες δεκαετίες έγιναν δοκιμαστικές τομές και ήρθαν στο φως θεμέλια κτιρίων στην άνω ακρόπολη. Το 1963, ο Νικόλαος Βερδελής και ο Σουηδός Paul Åström ανέλαβαν σύντομη ανασκαφή. Από το 1983 ως το 1999, το έργο συνεχίστηκε συστηματικά από ελληνοσουηδική ομάδα με επικεφαλής την Καίτη Δημοπούλου και τον Åström. Από το 2000 και μετά, οι σουηδικές έρευνες συντονίζονται από την Ann-Louise Schallin. Τα ευρήματα εκτίθενται κυρίως στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ναυπλίου.

Μυθολογία και Ονόματα

Η Μιδέα συνδέεται με πλούσια μυθολογική παράδοση. Σύμφωνα με κάποιες πηγές, ο Πρώτος ηγεμόνας ήταν ο Προίτος. Άλλοι μύθοι λένε πως ο Περσέας ίδρυσε την πόλη και την ονόμασε αρχικά Περσεία. Ο Περσέας έχτισε τα τείχη, σύμφωνα με την “Βιβλιοθήκη” του Απολλοδώρου. Ο γιος του, ο Ηλεκτρύων, κυβέρνησε μετά τον Περσέα. Με την «Φρυγία» Μιδεία, απέκτησε έναν νόθο γιο, τον Λικύμνιο, και προς τιμήν της μετονόμασε την πόλη σε Μιδέα.

Η Αλκμήνη, κόρη του Ηλεκτρύωνα και μητέρα του Ηρακλή, γεννήθηκε και κυβέρνησε εδώ με τον σύζυγό της Αμφιτρύωνα. Όταν εκείνος σκότωσε κατά λάθος τον πεθερό του, το ζευγάρι εξορίστηκε και την εξουσία ανέλαβε ο Σθένελος. Όταν οι Ατρέας και Θυέστης εκδιώχθηκαν από την Ήλιδα, ο Σθένελος τούς παρέδωσε τη Μιδέα.

Ιστορία και Ανάπτυξη

Η κατοίκηση στο λόφο ξεκινά ήδη από τη νεολιθική εποχή, ενώ στην πρωτοελλαδική περίοδο δημιουργείται οργανωμένος οικισμός που διατηρείται και κατά τη μεσοελλαδική και υστεροελλαδική εποχή. Στον 14ο αιώνα π.Χ. η Μιδέα αναδεικνύεται σε σημαντικό κέντρο και γνωρίζει την ακμή της τον 13ο αιώνα π.Χ., όταν χτίζονται τα τείχη και τα περισσότερα σπίτια που διασώζονται έως σήμερα. Παράλληλα, τα αρχαιολογικά ευρήματα αποκαλύπτουν εμπορικές σχέσεις με την Κρήτη και την ανατολική Μεσόγειο, ενώ ενδείξεις από το ανατολικό τείχος φανερώνουν ότι υπήρχε και παραγωγή υφασμάτων.

Γύρω στο 1200 π.Χ. η Μιδέα καταστρέφεται, αλλά συνεχίζει να κατοικείται στον 12ο αιώνα π.Χ. Κατά τους αρχαϊκούς χρόνους, ίσως υπήρχε κάποιο ιερό. Μετά τους Περσικούς πολέμους, περίπου το 470 π.Χ., οι Αργείοι κατέστρεψαν την πόλη, σύμφωνα με τον Παυσανία. Τον 1ο αιώνα μ.Χ., ο Στράβων την αναφέρει έρημη, ενώ τον 2ο αιώνα ο Παυσανίας είδε μόνο θεμέλια. Ωστόσο, υπάρχουν ενδείξεις κατοίκησης κατά τη ρωμαϊκή και τη βυζαντινή εποχή.

Αρχιτεκτονική και Οχύρωση

Η ακρόπολη της Μιδέας καλύπτει έκταση περίπου 24.000 τ.μ. και προστατεύεται από τείχος μήκους 450 μ. και πάχους 5–7 μ. Το τείχος διατηρείται σε ύψος έως 7 μέτρα και δεν περιβάλλει όλη την κορυφή, καθώς η νοτιοανατολική πλευρά είναι απόκρημνη. Το τείχος αποτελείται από μεγάλους ογκόλιθους στην πρόσοψη και μικρότερους λίθους ως γέμισμα. Οι γωνίες είναι ενισχυμένες και λειτουργούν ως προμαχώνες.

Τα Τείχη και οι Πύλες

Υπάρχουν δύο πύλες: η ανατολική, που ήταν η κύρια, και η δυτική, η οποία θεωρείται δευτερεύουσα. Στο βορειοδυτικό τμήμα, εντοπίζεται ένας υπόγειος διάδρομος (συρίγγα), που πιθανόν χρησίμευε ως μυστικό πέρασμα ή έξοδος κινδύνου. Επιπλέον, μπροστά στην ανατολική πύλη υπήρχε ράμπα που οδηγούσε σε ταράτσα, ενώ το πλάτος της πύλης διέφερε μέσα και έξω για καλύτερη άμυνα. Τέλος, στη μονολιθική κατώφλι εντοπίστηκε η υποδοχή της πόρτας.

Η δυτική πύλη βρισκόταν στο νότιο άκρο του δυτικού τείχους και οδηγούσε σε ταράτσα με ράμπα. Βόρεια, υπήρχε μεγάλη προμαχώνα που ενίσχυε την άμυνα. Στον χώρο της πύλης βρέθηκε δωμάτιο για φρουρούς, ενώ εντοπίστηκαν επίσης αγγεία και τοιχογραφίες, πιθανότατα μινιατούρες. Επιπλέον, στον διάδρομο υπήρχε βάση για τη στήριξη της οροφής της πύλης.

Εσωτερικός δρόμος συνέδεε τις δύο πύλες και χώριζε την ακρόπολη σε ανατολική άνω πόλη και δυτική κάτω πόλη.

Άνω Πόλη (Οberburg)

Στο βορειοδυτικό τμήμα ήρθαν στο φως νεολιθικά όστρακα και θεμέλια κτιρίων από την πρωτοελλαδική και μεσοελλαδική περίοδο, καθώς και τάφοι. Εντοπίστηκε κεραμική όλων των περιόδων. Στο κέντρο της άνω πόλης, διακρίνονται υπολείμματα μυκηναϊκού κτιρίου, που ίσως ήταν το ανάκτορο, λόγω της εύρεσης εξαιρετικής κεραμικής. Στην ανατολική πλευρά, υπόγεια δωμάτια λειτουργούσαν ως εργαστήρια και αποθήκες.

Κάτω Πόλη (Unterburg) και Το Μέγαρο

Το μεγαλύτερο κτίσμα της κάτω πόλης ήταν το μέγαρο, μήκους 14 μ. και πλάτους 7,5 μ., με κεντρική εστία και τέσσερις ξύλινους στύλους. Καταστράφηκε από σεισμό γύρω στο 1200 π.Χ. και αργότερα αντικαταστάθηκε από νέο κτίριο. Μέσα βρέθηκαν λατρευτικά αγγεία, ειδώλια, κοσμήματα και δύο σφραγίσματα με γραμμική Β γραφή.

Κοντά στη δυτική πύλη ανασκάφηκε, από το 1996 ως το 2000, συγκρότημα με 15 δωμάτια γύρω από κεντρικό διάδρομο. Τα δωμάτια ήταν εργαστήρια και αποθήκες, και το κτίριο είχε δύο ορόφους. Κεραμικά της εποχής SH III B2, κρητικές κανάτες με επιγραφές γραμμικής Β, σφραγίσματα και αγγεία με το όνομα wi-na-jo, αλλά και ιδεογράμματα για σιτάρι, ενισχύουν τον χαρακτήρα του κέντρου.

Λίγο βορειότερα, βρέθηκαν τρία ακόμα κτίρια, που χρησιμοποιήθηκαν ως εργαστήρια και κατοικίες. Εντοπίστηκαν ειδώλια θεοτήτων, σφραγίσματα, εργαλεία, ημιπολύτιμοι λίθοι, αποξηραμένα σύκα και πλάκες με επιγραφές γραμμικής Β για το μέγαρο του Αισωνίου.

---

Συμπέρασμα

Η Μιδέα ήταν ένα από τα σημαντικότερα μυκηναϊκά κέντρα της Αργολίδας, με ισχυρή οχύρωση, εμπορικές επαφές και πολιτιστική ακτινοβολία. Τα ευρήματα αποκαλύπτουν τη ζωή, την τεχνολογία και την ιστορία μιας ολόκληρης εποχής, ενώ οι μύθοι και οι παραδόσεις της συνδέουν το παρελθόν με το παρόν.

Πηγή : wikipedia