Πυθαγόρας: Η αρμονία των σφαιρών και το Σύμπαν

Στο ρυθμό της «κοσμικής μουσικής» που πρώτοι αντιλήφθηκαν οι Πυθαγόρειοι του 6ου π.Χ. αιώνα, συνεχίζει να χορεύει η σύγχρονη Κοσμολογία.

Μια συναρπαστική θεωρία, που γεφυρώνει την επιστήμη με την τέχνη, αναβιώνεται σήμερα χάρη στο έργο του καθηγητή Χαράλαμπου Σπυρίδη.

Η Πυθαγόρεια Ιδέα Ζωντανεύει

Ο καθηγητής Μουσικής και Πληροφορικής, με υπόβαθρο στη Φυσική και ειδίκευση στα Πυθαγόρεια Μαθηματικά, παρουσίασε στο επιστημονικό συμπόσιο «Φιλοσοφία και Κοσμολογία» μια πρωτοποριακή θεωρία: ότι η αρμονία των σφαιρών βρίσκει ακριβή εφαρμογή στις αποστάσεις όλων των γνωστών πλανητών του Ηλιακού Συστήματος.

Η θεωρία του βασίζεται στους ιερούς αριθμούς 1, 2, 3, 4 της πυθαγόρειας τετρακτύος και στο άθροισμά τους, τον «τέλειο» αριθμό 10 — αριθμοί που, σύμφωνα με τους Πυθαγορείους, κρύβουν τα μυστικά της κοσμικής και μουσικής αρμονίας.

Η Μουσική των Ουρανών

Οι Πυθαγόρειοι πίστευαν πως τα ουράνια σώματα κινούνται σε τέλεια αρμονία μεταξύ τους, παράγοντας μια αόρατη συμφωνία ήχων, την οποία ονόμασαν «μουσική των σφαιρών». Οι αποστάσεις και οι ταχύτητες των πλανητών διέπονται από τους ίδιους μαθηματικούς λόγους που δημιουργούν αρμονικά μουσικά διαστήματα, όπως:

• 2/1 (οκτάβα)
• 3/2 (πέμπτη)
• 4/3 (τετάρτη)

Αυτοί οι λόγοι δεν είναι απλώς μουσικά σχήματα· είναι συμπαντικά μοτίβα.

Από τον Πυθαγόρα στον Bode και τον Titius

Ο Πυθαγόρας είχε υπολογίσει μεσοπλανητικές αποστάσεις σε Δελφικά στάδια, συνδέοντας μουσικά διαστήματα με μετρήσιμες αποστάσεις. Πολλούς αιώνες αργότερα, οι αστρονόμοι Bode και Titius διατύπωσαν έναν εμπειρικό κανόνα για τις αποστάσεις των πλανητών, ο οποίος αποδείχθηκε εντυπωσιακά ακριβής έως τον Ουρανό.

Όμως, ο κανόνας τους σταμάτησε να αποδίδει πέρα από τον Πλούτωνα… μέχρι σήμερα.

Ο Κανόνας των Πλανητών ως Μουσική Σύνθεση

Ο Χαράλαμπος Σπυρίδης ανακάλυψε ότι ο κανόνας Bode-Titius δεν είναι τίποτε άλλο παρά μαθηματική έκφραση της μουσικής των σφαιρών. Μελετώντας τις πλατωνικές απόψεις για τα «θείως γεννητά» σώματα, και συνδυάζοντάς τις με την πυθαγόρεια αρμονία, κατάφερε να επεκτείνει την εφαρμογή της θεωρίας σε όλους τους πλανήτες — ακόμα και σε αντικείμενα πέρα από τον Πλούτωνα.

Μια Συμπαντική Γέφυρα

Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά:

«Η γέφυρα που κατασκευάσθηκε και συνδέει τον κόσμο των αστρονόμων με τον κόσμο των μουσικών διασφαλίζει την αιωνιότητα μιας συμπαντικής αρμονίας σε πλήρη εξέλιξη.»

Η κοσμική μουσική παίζεται αδιάκοπα — και τώρα αρχίζουμε να την κατανοούμε με αριθμούς, νόμους και… νότες.