Το Ταξίδι του Οδυσσέα: Τα Πραγματικά Μέρη της Οδύσσειας που Αποκάλυψαν οι Μελετητές

Χρονολόγιο του Ταξιδιού του Οδυσσέα

• 1184 π.Χ. – Πτώση της Τροίας. Ο Οδυσσέας ξεκινά για την Ιθάκη.
• 1184 π.Χ., Άνοιξη – Άφιξη στη Θράκη (Ίσμαρος). Μάχη με τους Κίκονες.
• 1184 π.Χ., Καλοκαίρι – Καταιγίδα τον σπρώχνει στη Λιβύη, στη γη των Λωτοφάγων.
• 1183 π.Χ. – Επιστροφή στην Κρήτη. Συνάντηση με τον Πολύφημο στη Γραμβούσα.
• 1183 π.Χ., Φθινόπωρο – Το λιμάνι του Μεζάπου στη Λακωνία. Επίθεση των Λαιστρυγόνων.
• 1182 π.Χ. – Παξοί και ποταμός Αχέροντας. Κάθοδος στον Άδη.
• 1182 π.Χ., Καλοκαίρι – Αντίπαξοι (Σειρήνες) και πέρασμα από τη Λευκάδα με τη Σκύλλα και τη Χάρυβδη.
• 1181 π.Χ. – Στάση στο Μεγανήσι (Θρινακία). Παραβίαση της εντολής για τα ιερά βόδια του Ήλιου.
• 1180 π.Χ. – Ο Οδυσσέας ναυαγεί και καταλήγει στην Ογυγία (Γκόζο – Μάλτα). Μένει εκεί για χρόνια με την Καλυψώ.
• 1172 π.Χ. – Αφήνει την Ογυγία. Μετά από 17 ημέρες ταξιδιού, φτάνει στη Σχερία (Κέρκυρα).
• 1172 π.Χ., Φθινόπωρο – Οι Φαίακες τον μεταφέρουν στην Ιθάκη. Ο Οδυσσέας επιστρέφει στην πατρίδα του μετά από δέκα χρόνια περιπλάνησης.

Η Αφετηρία: Ο Οδυσσέας στο Αιγαίο

Μετά την πτώση της Τροίας, ο Οδυσσέας ξεκίνησε το ταξίδι του προς την Ιθάκη. Η πορεία του τον οδήγησε πρώτα στη Θράκη, όπου επιτέθηκε στους Κίκονες στο όρος Ίσμαρος. Από εκεί ακολούθησε την ακτή του Αιγαίου, ώσπου οι άνεμοι τον παρέσυραν προς τα νότια.

Λιβύη και Κρήτη: Οι Λωτοφάγοι και ο Πολύφημος

Ένας ισχυρός άνεμος έσπρωξε τον Οδυσσέα και τους άνδρες του μέχρι τις ακτές της Λιβύης. Εκεί βρέθηκαν στη γη των Λωτοφάγων. Στη συνέχεια, έπλευσαν στη νοτιοδυτική Κρήτη, όπου συνάντησαν τον Κύκλωπα Πολύφημο.

Ο ιστορικός Tim Severin ταυτίζει το νησί της Γραμβούσας με το νησί του Αιόλου, χάρη στους απόκρημνους βράχους και την αρχαία ονομασία «Κορυκός» που παραπέμπει στο «μαγικό δερμάτινο σακούλι».

Το Λιμάνι του Μεζάπου και οι Λαιστρυγόνες

Η περιγραφή του Ομήρου για κυκλικό λιμάνι με στενή είσοδο ταιριάζει απόλυτα με το λιμάνι του Μεζάπου στον κόλπο της Λακωνίας. Εκεί οι Λαιστρυγόνες κατέστρεψαν σχεδόν όλο τον στόλο του Οδυσσέα.

Από την Πάξο στον Άδη

Ο ισχυρός Σιρόκος μετέφερε τον Οδυσσέα βόρεια, μέχρι το νησί των Παξών, το οποίο ταυτίζεται με το νησί της Κίρκης. Απέναντι από τους Παξούς βρίσκεται ο ποταμός Αχέροντας στην Ήπειρο, τόπος καθόδου του Οδυσσέα στον Άδη.

Αντίπαξοι, Λευκάδα και τα Τέρατα

Οι Αντίπαξοι φαίνεται πως ταυτίζονται με το νησί των Σειρήνων. Από εκεί, ο Οδυσσέας έπρεπε να διαλέξει ανάμεσα στις Πλανήτες Πέτρες ή το στενό με τη Σκύλλα και τη Χάρυβδη.

Η Λευκάδα και ο Στενός Δίαυλος που κάποτε σχηματιζόταν εκεί, μαζί με το ακρωτήριο «Σκύλλα», στηρίζουν αυτή την εκδοχή.

Το Μεγανήσι και τα Ιερά Βόδια του Ήλιου

Νότια της Λευκάδας βρίσκεται το Μεγανήσι, νησί με σχήμα τρίαινας. Εδώ τοποθετείται η Θρινακία, το νησί με τα βόδια του Ήλιου. Η παράβαση της εντολής να μην τα αγγίξουν έφερε καταστροφή.

Ογυγία – Η Νύμφη Καλυψώ

Μετά την απώλεια όλων των συντρόφων του, ο Οδυσσέας παρασύρθηκε στη μακρινή Ογυγία. Η παραδοσιακή ταύτιση με το νησί Γκόζο της Μάλτας παραμένει η πιο αποδεκτή.

Σχερία και το Τέλος του Ταξιδιού

Αφήνοντας την Ογυγία, ο Οδυσσέας βρέθηκε στη Σχερία, που οι περισσότεροι ταυτίζουν με την Κέρκυρα. Εκεί οι Φαίακες τον βοήθησαν να επιστρέψει τελικά στην Ιθάκη.

Συχνές Ερωτήσεις

Βιβλιογραφία

• Homer, Odyssey (μετάφραση Richmond Lattimore).
• Tim Severin, The Ulysses Voyage: Sea Search for the Odyssey.
• Thucydides, History of the Peloponnesian War.
• Douglas Baird, Archaeology and the Homeric World.