Βαργυλία: Η Αρχαία Ελληνική Πόλη που Αναζητά Αγοραστή
Η Πολιορκημένη Πώληση της Βαργυλίας
Οι ιδιώτες ιδιοκτήτες από την Βαργυλία, αρχαία Ελληνική πόλη στην Τουρκία που χρονολογείται από τον 5ο αιώνα π.Χ. και βρίσκεται κοντά στον κόλπο Γκουλούκ της Μικράς Ασίας, προσπαθούν να την πωλήσουν εδώ και τουλάχιστον μια δεκαετία. Παρά το γεγονός ότι η αρχική αγγελία το 2015 περιέγραφε έναν «αρχαιολογικό χώρο πρώτου βαθμού» με εξαιρετική θέα στη λίμνη Bird Heaven, κανένας αγοραστής δεν έχει ολοκληρώσει την αγορά. Αρχικά, οι ιδιοκτήτες ζητούσαν 22 εκατομμύρια τουρκικές λίρες (περίπου 8 εκατομμύρια ευρώ εκείνη την εποχή). Ωστόσο, έκτοτε, έχουν μειώσει σημαντικά την τιμή, επαναφέροντας την πόλη στην αγορά πολλές φορές χωρίς επιτυχία.
Το Ιδιοκτησιακό Αδιέξοδο και η Ανησυχία των Αρχαιολόγων
Το κεντρικό εμπόδιο για τη διάσωση της πόλης είναι το ιδιοκτησιακό της καθεστώς. Συγκεκριμένα, πολλοί μέτοχοι κατέχουν ιδιωτικά τη γη από το 1927, συμπεριλαμβανομένων των τειχών, του θεάτρου και της νεκρόπολης. Αυτή η συνθήκη εμποδίζει ενεργά το τουρκικό κράτος να ξεκινήσει επίσημες ανασκαφές ή να εφαρμόσει μέτρα προστασίας. Εξαιτίας αυτού, Τούρκοι αρχαιολόγοι, όπως η Μπινούρ Τσελεμπί του Συλλόγου Αρχαιολόγων, απευθύνουν συνεχώς εκκλήσεις προς το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού. Ζητούν την άμεση απαλλοτρίωση της Βαργυλίας και άλλων παρόμοιων χώρων, καθώς το κράτος αδυνατεί να εγγυηθεί την ασφάλειά τους. Η Τσελεμπί τονίζει ότι οι περιορισμένοι προϋπολογισμοί συχνά οδηγούν το κράτος να απαλλοτριώνει γη μόνο όταν προκύπτουν άλλα δημόσια έργα. Επιπλέον, προειδοποιεί ότι ορισμένοι ιδιοκτήτες ίσως επιχειρήσουν να υποβαθμίσουν την αρχαιολογική αξία του χώρου, ελπίζοντας να επιτύχουν την άρση της προστασίας για μελλοντική δόμηση. Παρ’ όλα αυτά, ξεκαθαρίζει ότι οποιοσδήποτε ιδιώτης αγοράσει τον χώρο, δεν μπορεί νομικά να προβεί σε καμία κατασκευαστική δραστηριότητα.
Ο Μύθος του Βελλεροφόντη και η Ίδρυση της Πόλης
Η αρχαία παράδοση αποδίδει την ίδρυση της πόλης στον μυθικό ήρωα Βελλεροφόντη. Σύμφωνα με τον μύθο, ο ήρωας ονόμασε την πόλη «Βαργυλία» προς τιμήν του συντρόφου του, Βάργυρου. Ο Βάργυρος βρήκε τραγικό θάνατο όταν τον κλώτσησε το φτερωτό άλογο του Βελλεροφόντη, ο Πήγασος.
Θρησκευτική και Στρατηγική Σημασία στην Αρχαιότητα
Η πόλη κατείχε εξέχουσα θέση ως θρησκευτικό κέντρο, λατρεύοντας κυρίως την προστάτιδα θεά της, την Άρτεμιδα Κινδύα. Ο γεωγράφος Στράβων, μεταξύ άλλων αρχαίων συγγραφέων, κατέγραψε την τοπική δοξασία ότι ούτε η βροχή ούτε το χιόνι άγγιζαν ποτέ το άγαλμα της θεάς. Τα νομίσματα της πόλης απεικόνιζαν συχνά την Άρτεμιδα Κινδύα και τον Πήγασο. Παράλληλα, η Βαργυλία λειτουργούσε ως στρατηγική ναυτική βάση. Ο βασιλιάς Φίλιππος Ε’ της Μακεδονίας χρησιμοποίησε το λιμάνι της για να διαχειμάσει τον στόλο του, όταν ο ενωμένος στόλος της Περγάμου και της Ρόδου τον απέκλεισε. Αργότερα, μετά την επικράτησή τους επί της Μακεδονίας, οι Ρωμαίοι παραχώρησαν ελευθερία στη Βαργυλία, αναγνωρίζοντας τη σημασία της.
CC BY-SA 4.0 /Wikipedia
Τα Ορατά Ερείπια Ελλείψει Ανασκαφών
Επειδή το κράτος δεν έχει διενεργήσει ποτέ επίσημες ανασκαφές λόγω του ιδιωτικού καθεστώτος, οι επισκέπτες σήμερα βλέπουν μόνο τα επιφανειακά ερείπια. Παρόλα αυτά, τα ορατά μνημεία παραμένουν εντυπωσιακά και εκτεταμένα. Αυτά περιλαμβάνουν:
- Αμυντικά τείχη: Οι περιηγητές διακρίνουν ευδιάκριτα σημαντικά τμήματα των οχυρώσεων του 4ου αιώνα π.Χ. και της ελληνιστικής εποχής.
- Θέατρο: Ο λόφος φιλοξενεί τα λαξευμένα ερείπια ενός θεάτρου ή ωδείου (μικρότερου στεγασμένου θεάτρου).
- Ακρόπολη: Στο υψηλότερο σημείο της πόλης, οι αρχαιολόγοι εντοπίζουν τα θεμέλια των κύριων θρησκευτικών και αμυντικών κτιρίων.
- Διάσπαρτα Ερείπια: Ο χώρος είναι γεμάτος με υπολείμματα ναών, ραβδωτούς κίονες και άλλες μνημειώδεις κατασκευές.
- Μεταγενέστερες Περίοδοι: Στον χώρο υπάρχουν επίσης ερείπια Ρωμαϊκού λουτρού και μια νεκρόπολη που είναι από τη Βυζαντινή εποχή.
Το «Εξόριστο» Γλυπτό της Σκύλλας
Δυστυχώς, το πιο διάσημο γλυπτό εύρημα της Βαργυλίας δεν υπάρχει πλέον στην Τουρκία. Ένα μεγάλο Ελληνιστικό ταφικό μνημείο, αφιερωμένο στο θαλάσσιο τέρας Σκύλλα, κοσμούσε κάποτε την περιοχή του λιμανιού. Κατά τον 19ο αιώνα, Βρετανοί απέκτησαν το υπερφυσικού μεγέθους μαρμάρινο γλυπτό της Σκύλλας μαζί με άλλα θραύσματα. Σήμερα, το Βρετανικό Μουσείο στο Λονδίνο εκθέτει αυτό το σπουδαίο εύρημα στη συλλογή του.
Το Αβέβαιο Μέλλον της Αρχαίας Πόλης
Καθώς η Βαργυλία, αρχαία Ελληνική πόλη στην Τουρκία παραμένει εγκλωβισμένη μεταξύ ιδιωτικών συμφερόντων και κρατικής αδράνειας, η φθορά από τον χρόνο και η απειλή της αρχαιοκαπηλίας εντείνονται. Η διεθνής κοινότητα και οι αρχαιολόγοι εξακολουθούν να ελπίζουν ότι το τουρκικό κράτος θα βρει τελικά τους πόρους για να απαλλοτριώσει την πόλη. Μόνο έτσι θα εξασφαλίσει τη διάσωση και την ανάδειξη μιας σπουδαίας σελίδας της Ιωνικής ιστορίας, προτού η αρχαία πόλη πάψει οριστικά να υπάρχει.
