Η μεγάλη ανακάλυψη στο Qinglongshan
Επιστήμονες στην Κίνα πέτυχαν για πρώτη φορά την άμεση χρονολόγηση αυγών δεινοσαύρων, αποκαλύπτοντας ηλικία 85,91 εκατομμυρίων ετών. Τα αυγά προέρχονται από το χώρο Qinglongshan στην επαρχία Χουμπέι και ανήκουν στο είδος Placoolithus tumiaolingensis. Το επίτευγμα ανοίγει νέους δρόμους στην κατανόηση της εξέλιξης των δεινοσαύρων και των κλιματικών αλλαγών της Ύστερης Κρητιδικής περιόδου.
Η «ατομική χρονομηχανή» των απολιθωμάτων
Η ερευνητική ομάδα, με επικεφαλής τον Bi Zhao από το Ινστιτούτο Γεωεπιστημών Χουμπέι, χρησιμοποίησε την καινοτόμα μέθοδο in-situ U-Pb χρονολόγησης ανθρακικών ορυκτών.
Με μικρο-λέιζερ, οι επιστήμονες εξαέρωσαν τμήματα από τα κελύφη των αυγών. Τα αερολύματα αναλύθηκαν σε φασματόμετρο μάζας, το οποίο μέτρησε τα άτομα ουρανίου και μολύβδου. Επειδή το ουράνιο αποσυντίθεται σε μόλυβδο με σταθερό ρυθμό, η ηλικία προκύπτει με ακρίβεια σαν «ατομικό ρολόι».
Η μέθοδος απέδωσε σταθερά αποτελέσματα με απόκλιση μόλις ±1,74 εκατομμύρια χρόνια, τη μεγαλύτερη ακρίβεια που έχει επιτευχθεί ποτέ για αυγά δεινοσαύρων.
Κίνα: Θησαυροφυλάκιο απολιθωμάτων
Η Κίνα είναι πλούσια σε παλαιοντολογικά ευρήματα. Στην ίδια περιοχή Qinglong, σε παλαιότερα στρώματα, ανακαλύφθηκε ο μικροσκοπικός δεινόσαυρος Pulaosaurus qinglong από την Ιουρασική περίοδο (160 εκ. χρόνια πριν). Το εύρημα, μήκους μόλις 72 εκ., προσφέρει στοιχεία για την πρώιμη εξέλιξη των δεινοσαύρων και πιθανή ύπαρξη φωνητικών δομών όμοιων με πουλιά. Έτσι, η περιοχή παρουσιάζει μια αδιάλειπτη παρουσία δεινοσαύρων για περίπου 75 εκατομμύρια χρόνια.
Η Κρητιδική περίοδος και η πτώση της θερμοκρασίας
Η εναπόθεση των αυγών συνέπεσε με μια από τις μεγαλύτερες κλιματικές αλλαγές των τελευταίων 140 εκατ. ετών. Από το Turonian (~94–90 εκ. χρόνια πριν) έως το ~84 εκ. χρόνια, η μέση θερμοκρασία έπεσε από 35°C σε 28°C. Αυτή η μετάβαση από «θερμοκήπιο» σε «δροσερό θερμοκήπιο» περιόρισε τη βιοποικιλότητα και πιθανόν επιτάχυνε την πορεία προς την εξαφάνιση των δεινοσαύρων.
Τα αυγά Placoolithus tumiaolingensis δείχνουν υψηλή πορώδη δομή, χαρακτηριστική των θερόποδων – δίποδων σαρκοφάγων δεινοσαύρων. Ωστόσο, το είδος είναι γνωστό μόνο από τα αυγά του, γεγονός που το καθιστά ootaxon. Η αδυναμία του να προσαρμοστεί στις κλιματικές αλλαγές πιθανόν οδήγησε στην εξαφάνισή του.
Το Qinglongshan ως παλαιοντολογικό μουσείο
Η τοποθεσία φιλοξενεί πάνω από 3.000 απολιθωμένα αυγά, εξαιρετικά διατηρημένα σε τρισδιάστατη μορφή. Η φωλιά των 28 αυγών που χρονολογήθηκε περιείχε οβάλ αυγά με μήκος 120–170 χιλιοστά και χαρακτηριστικές διακλαδισμένες δομές κελύφους.
Η γεωλογία της περιοχής, μέσα στο Qinling Orogenic Belt, αποκαλύπτει το περιβάλλον ποτάμιων και λιμναίων συστημάτων της Ύστερης Κρητιδικής, ιδανικό για διατήρηση οργανικών καταλοίπων.
Επαναστατικές προοπτικές
Η επιτυχής εφαρμογή της U-Pb χρονολόγησης αυγοκελύφους δημιουργεί νέες δυνατότητες για την κατανόηση της εξέλιξης και εξαφάνισης των δεινοσαύρων. Οι επιστήμονες μπορούν πλέον να μελετήσουν με ακρίβεια τα απολιθώματα σε περιοχές όπως οι λεκάνες Xixia, Nanxiong, Jiaolai, Tiantai και Heyuan, όπου μέχρι σήμερα βασίζονταν σε λιγότερο αξιόπιστες έμμεσες μεθόδους.
Ο Zhao τόνισε ότι η μέθοδος αυτή μπορεί να απαντήσει στο αμφιλεγόμενο ερώτημα αν κάποιοι δεινόσαυροι επιβίωσαν στο Παλαιογενές. Το μέλλον της παλαιοντολογίας αποκτά έτσι ένα ισχυρό εργαλείο που μετατρέπει τα απολιθώματα σε «ρολόγια της Γης».
