Τι είναι ο Αποξυόμενος;
Ο Αποξυόμενος (Ἀποξυόμενος) είναι ένα από τα πιο εντυπωσιακά αρχαία ελληνικά γλυπτά που έχουν σωθεί. Απεικονίζει έναν αθλητή τη στιγμή που καθαρίζει το σώμα του με ένα εργαλείο που ονομάζεται στλεγγίς. Στην αρχαία Ελλάδα, οι αθλητές άλειφαν το σώμα τους με λάδι πριν από την άσκηση και μετά απομάκρυναν λάδι, ιδρώτα και σκόνη με αυτό το εργαλείο.
Η ανακάλυψη του Κροάτη Αποξυόμενου
Το άγαλμα βρέθηκε το 1996 από τον Βέλγο δύτη René Wouters κοντά στο νησί Lošinj της Κροατίας, σε βάθος 45 μέτρων. Η τύχη έφερε στο φως ένα από τα ελάχιστα σχεδόν ακέραια χάλκινα αγάλματα της αρχαιότητας. Το 1999 ξεκίνησε επίσημη αρχαιολογική έρευνα, η οποία αποκάλυψε ότι το άγαλμα ήταν θαμμένο σε θαλάσσια ιζήματα που βοήθησαν στη διατήρησή του για περισσότερα από 2.000 χρόνια.
Χαρακτηριστικά του αγάλματος
Το άγαλμα έχει ύψος 192 εκατοστά (6 πόδια 4 ίντσες) και απεικονίζει έναν καλοσχηματισμένο, ιδεαλισμένο νέο άνδρα. Το σώμα ακολουθεί τη στάση contrapposto, με το βάρος να στηρίζεται στο ένα πόδι, προσδίδοντας φυσικότητα και χάρη. Αρχικά τα μάτια ήταν ένθετα, ενώ ίχνη από χαλκό και ασήμι δείχνουν ότι η απόδοση του ήταν ιδιαίτερα ρεαλιστική.
Ιστορική σημασία
Οι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι το άγαλμα μεταφερόταν με ρωμαϊκό πλοίο από την Ελλάδα ή τη Μικρά Ασία προς κάποια ρωμαϊκή βίλα. Πιθανόν να πετάχτηκε στη θάλασσα κατά τη διάρκεια καταιγίδας ή για να ελαφρύνει το φορτίο. Το εύρημα έχει τεράστια σημασία, καθώς ελάχιστα χάλκινα αγάλματα της εποχής έχουν σωθεί, αφού τα περισσότερα έλιωσαν στους αιώνες για να επαναχρησιμοποιηθεί το μέταλλο.
Ο Αποξυόμενος του Λύσιππου
Το θέμα του αθλητή που καθαρίζεται με στλεγγίδα ήταν δημοφιλές στην αρχαία ελληνική τέχνη. Ο πιο διάσημος Αποξυόμενος αποδίδεται στον μεγάλο γλύπτη Λύσιππο του 4ου αιώνα π.Χ. Ο Κροάτης Αποξυόμενος αποτελεί μια σπάνια παραλλαγή αυτού του μοτίβου και ένα αριστούργημα που συνδέει την ελληνική και ρωμαϊκή καλλιτεχνική παράδοση.
Έκθεση και αποκατάσταση
Μετά από πολύπλοκη διαδικασία συντήρησης, το άγαλμα εκτίθεται σήμερα στο Μουσείο Αποξυόμενου στη Mali Lošinj της Κροατίας. Εκεί οι επισκέπτες μπορούν να θαυμάσουν από κοντά ένα από τα πιο καλοδιατηρημένα χάλκινα έργα τέχνης της αρχαιότητας.
