Γιατί Αγαπάμε τον Αθλητισμό; Ένα Ταξίδι από την Αρχαιότητα ως Σήμερα
Είναι σχεδόν αδύνατο να περάσει μια μέρα χωρίς να δούμε ή να ακούσουμε για αθλητισμό. Αν περπατήσετε σε οποιαδήποτε πόλη ή χωριό, θα δείτε ανθρώπους να παίζουν ομαδικά αθλήματα ή να αθλούνται μόνοι τους. Ακόμα κι αν ανοίξετε την τηλεόραση ή το ραδιόφωνο, σίγουρα θα βρείτε κάποιο άθλημα που μεταδίδεται σε εθνικό ή διεθνές επίπεδο.
Γιατί μας Ενθουσιάζει ο Αθλητισμός;
Για να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα, αξίζει να κάνουμε ένα μικρό ταξίδι πίσω στον χρόνο, στην αρχαιότητα.
Η Άποψη Ενός Αρχαίου
Ένας από τους πιο γνωστούς στοχαστές του αρχαίου κόσμου, ο Άγιος Αυγουστίνος (354–430 μ.Χ.), είχε γράψει ότι όταν ήταν παιδί, ήταν παθιασμένος με τα παιχνίδια με μπάλα:
«Μου άρεσε να παίζω μπάλα ως παιδί και αυτό επιβράδυνε την πρόοδό μου στην ανάγνωση και τη γραφή.»
Μάλιστα, τόσο πολύ απορροφούνταν από τα παιχνίδια, που ο δάσκαλός του συχνά τον μάλωνε και τον τιμωρούσε, θεωρώντας χάσιμο χρόνου τα αθλήματα σε σχέση με τη μελέτη.
Γιατί ήταν τόσο παθιασμένος με τα παιχνίδια; Ο ίδιος ομολογεί:
«Αγαπούσα να παίζω παιχνίδια […] και σε αυτά κυριαρχούσε η ματαιοδοξία μου να υπερισχύω, γι’ αυτό προσπαθούσα να νικήσω, ακόμα και με απάτη.»
Πολλοί σήμερα ταυτίζονται με τη χαρά της νίκης στον αθλητισμό. Φυσικά, υπάρχουν πολλοί ακόμα λόγοι που κάποιος απολαμβάνει τον αθλητισμό.
Η αρχαιότερη απεικόνιση του Αγίου Αυγουστίνου σε τοιχογραφία του 6ου αιώνα, στο Λατεράνο της Ρώμης. (Δημόσιος τομέας).
Ποια Αθλήματα Έπαιζαν οι Αρχαίοι;
Αν βρισκόσασταν σε έναν δρόμο της αρχαίας Αθήνας ή Ρώμης, θα βλέπατε παιδιά αλλά και μεγάλους να παίζουν μπάλα. Ήταν τόσο συνηθισμένο θέαμα, που ο Ρωμαίος συγγραφέας Πλαύτος (3ος-2ος αι. π.Χ.) σατίριζε τους ανθρώπους που έπαιζαν μπάλα στους δρόμους μέσα από τους χαρακτήρες του.
Τα παιχνίδια με μπάλα ήταν ίσως η πιο δημοφιλής αθλητική δραστηριότητα της αρχαιότητας και παιζόταν με πολλούς τρόπους.
Το παιχνίδι «Επίσκυρος»
Ένα διάσημο παιχνίδι ονομαζόταν επίσκυρος. Σε αυτό, δύο ομάδες προσπαθούσαν να περάσουν την μπάλα πίσω από τη γραμμή της αντίπαλης ομάδας. Χρησιμοποιούσαν και τα χέρια και τα πόδια και επιτρέπονταν οι δυναμικές μονομαχίες—κάτι που θυμίζει αρκετά τα σύγχρονα ομαδικά αθλήματα.
Εκτός από τα παιχνίδια με μπάλα, οι αρχαίοι αγαπούσαν επίσης τον στίβο, την κολύμβηση, την πάλη, την άρση βαρών και την πυγμαχία.
Παιχνίδι χειροσφαίρισης στην αρχαία Ελλάδα. (E. Norman Gardiner/CC0).
Πού Πρωτοεμφανίστηκαν τα Σπορ;
Για τους αρχαίους Έλληνες, η πρώτη αναφορά σε παιχνίδι με μπάλα συναντάται στην Οδύσσεια του Ομήρου (8ος-7ος αι. π.Χ.), όπου η Ναυσικά, κόρη του βασιλιά των Φαιάκων, παίζει μπάλα με τις φίλες της στην παραλία:
«Όταν τελείωσαν το φαγητό, εκείνη και οι παραμάνες της, έβγαλαν τα καλύμματά τους και άρχισαν να παίζουν μπάλα, με αρχηγό την ίδια τη Ναυσικά.»
Μάλιστα, σε κάποιες πηγές του 3ου αιώνα π.Χ., θεωρούσαν τη Ναυσικά ως εφευρέτρια του παιχνιδιού με μπάλα. Άλλοι όμως απέδιδαν την εφεύρεση στους Συκιώνιους ή στους Σπαρτιάτες.
Ωστόσο, είναι απίθανο οι Έλληνες να ήταν οι πρώτοι που εφηύραν τα αθλήματα με μπάλα. Στην Αίγυπτο, χιλιάδες χρόνια πριν τον Όμηρο, υπάρχουν ήδη απεικονίσεις με αθλήματα και παιχνίδια με μπάλα, όπως στην τοιχογραφία του τάφου του Μπακέτ Γ΄ (2150–2000 π.Χ.), όπου εμφανίζονται γυναίκες να παίζουν με μπάλα και άνδρες να παλεύουν.
Γιατί Τόση Αγάπη για τα Αθλήματα;
Υπάρχουν πολλοί λόγοι που οι άνθρωποι αγαπούσαν τα αθλήματα.
- Διασκέδαση και ενθουσιασμός: Το παιχνίδι είναι απλά διασκεδαστικό και προσφέρει έντονα συναισθήματα.
- Υγεία και ευεξία: Οι γιατροί της εποχής, όπως ο περίφημος Γαληνός (129–216 μ.Χ.), πρότειναν τα παιχνίδια με μπάλα ως την καλύτερη άσκηση. Πίστευαν ότι κινητοποιούν όλους τους μυς και ότι η ομαδικότητα κάνει καλό στην ψυχή.
- Έμπνευση από τη θέαση: Όπως και σήμερα, πολλοί απλά απολάμβαναν να παρακολουθούν αγώνες. Ο συγγραφέας Λουκιανός (120 μ.Χ.) έλεγε ότι οι θεατές συχνά φεύγουν εμπνευσμένοι να προσπαθήσουν και οι ίδιοι για δόξα και ανδρεία.
«Πολλοί από τους θεατές φεύγουν ερωτευμένοι με την ανδρεία και τη σκληρή δουλειά», έγραφε χαρακτηριστικά.
Από τον αρχαίο αιγυπτιακό τάφο του Baqet III, με απεικόνιση πάλης ηλικίας 4.000 ετών. (Δημόσιος τομέας).
Ο Αθλητισμός: Ένα Διαχρονικό Πάθος
Τελικά, βλέπουμε ότι η αγάπη για τα σπορ δεν είναι ένα σύγχρονο φαινόμενο. Από τα αρχαία χρόνια μέχρι σήμερα, ο αθλητισμός προσφέρει χαρά, άμιλλα, υγεία και έμπνευση. Είναι πολύ πιθανό ότι αυτή η παγκόσμια αγάπη για τον αθλητισμό θα συνεχιστεί για χιλιάδες χρόνια ακόμα!
Συντάκτης: Konstantine Panegyres / The Conversation / Πηγή: ancient-origins
One thought on “Αρχαίος Αθλητισμός: Η Αιώνια Αγάπη για τα Σπορ”