Μια ανακάλυψη που φωτίζει τους Μεσσάπιους
Κατά τη διάρκεια έργων αποχέτευσης στη Μαντούρια, στην επαρχία Ταράντο της νότιας Ιταλίας, αρχαιολόγοι εντόπισαν σπάνιο τάφο ελληνιστικών χρόνων. Ο θάλαμος χρονολογείται στον 4ο αιώνα π.Χ. και αναδεικνύει τον πλούτο της Μεσσαπικής κοινωνίας πριν την επικράτηση των Ρωμαίων.
Λεπτομέρειες του ταφικού συγκροτήματος
Ο τάφος αποτελεί τμήμα μικρού ταφικού συγκροτήματος με δύο θαλάμους.
- Ο πρώτος, ένας δρόμος-είσοδος, διατηρεί ίχνη κόκκινου επιχρίσματος με λευκή οριζόντια ταινία.
- Στο εσωτερικό βρέθηκαν αγγεία, λυχνάρια, μυροδοχεία και πιάτα, όλα στην αρχική τους θέση, ασφαλώς χρονολογημένα στον 4ο αιώνα π.Χ.
Ταφικός θάλαμος υψηλού κύρους
Η κύρια αίθουσα ήταν σφραγισμένη με δίφυλλη λίθινη πόρτα καλυμμένη με κόκκινο επίχρισμα. Η είσοδος είχε προσεκτικά λαξευμένο υπέρθυρο, ένδειξη πως ο νεκρός ανήκε στην ελίτ. Στο εσωτερικό βρέθηκαν:
- απομεινάρια επιχρισμένων τοίχων,
- τέσσερις ορθογώνιες εσοχές στο δάπεδο, πιθανές βάσεις ξύλινου νεκρικού κλίνου.
Ενδείξεις αρχαίας διατάραξης
Οι έρευνες έδειξαν ότι ο τάφος είχε παραβιαστεί στην αρχαιότητα. Ανοίγματα στους τοίχους φαίνεται να στόχευαν γειτονικές ταφές. Ένα από αυτά οδήγησε σε δεύτερο τάφο, ο οποίος βρέθηκε κενός, πιθανώς λεηλατημένος ήδη από τότε.
Η εύρεση ρωμαϊκού δηνάριου της Δημοκρατίας ανάμεσα στα επιχώματα δείχνει ότι η περιοχή χρησιμοποιήθηκε ή επανεπισκέφθηκε και κατά τη ρωμαϊκή περίοδο.
Οι Μεσσάπιοι και η πολιτιστική τους κληρονομιά
Οι Μεσσάπιοι (Μεσσάπιοι) κατοίκησαν τη χερσόνησο του Σαλέντο από τον 8ο αιώνα π.Χ. Η κοινωνία τους ξεχώριζε για:
- οχυρωμένους οικισμούς,
- επιβλητικές ταφές,
- επιγραφές στη μεσσαπική γλώσσα.
Ο Στράβων αναφέρει ότι τα ονόματα Μεσσάπιοι, Ιάπυγες και Καλάβριοι ήταν εξωνύμια των Ελλήνων, ενώ οι ίδιοι αυτοπροσδιορίζονταν ως Σαλεντίνοι. Η λέξη Μεσσαπία σήμαινε «γη ανάμεσα σε νερά».
Μέχρι τον 4ο αιώνα π.Χ. η κοινωνία τους είχε δεχθεί έντονη επιρροή από τη Μεγάλη Ελλάδα. Υιοθέτησαν ελληνικά στοιχεία στην αρχιτεκτονική, την κεραμική και τα ταφικά έθιμα, διατηρώντας όμως τοπικές παραδόσεις. Ο τάφος της Μαντούριας αποτυπώνει αυτό το πολιτισμικό μίγμα.
Μια νεκρόπολη επιβεβαιώνεται
Η ανακάλυψη έρχεται να προστεθεί σε ευρήματα του 2024, όταν στην ίδια οδό αποκαλύφθηκαν 11 λαξευτοί τάφοι. Όλα μαζί επιβεβαιώνουν ότι η περιοχή λειτουργούσε ως οργανωμένη νεκρόπολη της ελληνιστικής εποχής.
Συνδυασμός έργων και προστασίας
Η ανασκαφή πραγματοποιήθηκε από την Impact Soc. Coop. υπό την επίβλεψη της Soprintendenza ABAP και σε συνεργασία με τον Ακουεντότο Πουλιέζε. Η υπόθεση δείχνει πώς έργα υποδομής μπορούν να προχωρούν με σεβασμό στην πολιτιστική κληρονομιά.
Το αρχαιότερο εκκλησιαστικό όργανο ηχεί ξανά μετά από 800 χρόνια στην Ιερουσαλήμ – Αρχαία Ελληνικά
Ψηφιακή αποτύπωση και διάχυση
Μετά την ανασκαφή ακολούθησε φωτογραμμετρική αποτύπωση ώστε να δημιουργηθεί τρισδιάστατο ψηφιακό μοντέλο υψηλής ανάλυσης. Αυτό θα διασφαλίσει τη μελέτη του μνημείου και ίσως την εικονική του παρουσίαση στο κοινό. Η πρακτική δείχνει τον αυξανόμενο ρόλο της ψηφιακής αρχαιολογίας στη σύγχρονη Ιταλία.
