Σύνοψη
- Τα Σιβυλλικά Βιβλία ήταν ελληνικές προφητείες που συμβούλευαν τη ρωμαϊκή εξουσία σε κρίσεις.
- Αποκτήθηκαν από τον Ταρκύνιο τον Υπερήφανο μέσω της Σίβυλλας της Κύμης.
- Οι ιερείς Quindecimviri είχαν αποκλειστικό δικαίωμα πρόσβασης.
- Καθοδήγησαν σημαντικές αποφάσεις, όπως την εισαγωγή της λατρείας της Κυβέλης.
- Καταστράφηκαν οριστικά τον 4ο αιώνα μ.Χ., αφήνοντας πίσω θρύλους και αποσπάσματα.
Χρονολόγιο – Σιβυλλικά Βιβλία
- 6ος αι. π.Χ. – Ο Ταρκύνιος Υπερήφανος αγοράζει τα βιβλία από τη Σίβυλλα.
- 216 π.Χ. – Μετά τη μάχη των Καννών, τα βιβλία προτείνουν την εισαγωγή της Κυβέλης.
- 204 π.Χ. – Εγκαθίσταται επίσημα η λατρεία της Μεγάλης Μητέρας στη Ρώμη.
- 202 π.Χ. – Η νίκη του Σκιπίωνα στη Ζάμα σηματοδοτεί την αλλαγή της ρωμαϊκής τύχης.
- 83–82 π.Χ. – Πυρκαγιά στον ναό του Δία καταστρέφει μεγάλο μέρος των βιβλίων.
- 365–408 μ.Χ. – Ο Στιλίχων τα καίει ολοκληρωτικά.
Ποια ήταν τα Σιβυλλικά Βιβλία;
Τα Σιβυλλικά Βιβλία (Libri Sibyllini) ήταν συλλογές προφητειών γραμμένων σε ελληνικό εξάμετρο. Οι Ρωμαίοι τα κρατούσαν μυστικά και τα συμβουλεύονταν μόνο σε περιόδους κρίσεων. Η παράδοση ήθελε την Σίβυλλα της Κύμης να τα πουλά στον τελευταίο βασιλιά της Ρώμης, Λούκιο Ταρκύνιο τον Υπερήφανο.
Ο Μύθος της Απόκτησης
Η σίβυλλα εμφανίστηκε μπροστά στον Ταρκύνιο με εννέα βιβλία. Εκείνος αρνήθηκε να τα αγοράσει, και τότε η προφήτισσα έκαψε τρία. Του τα ξαναπρόσφερε στην ίδια τιμή, αλλά εκείνος ξανά αρνήθηκε. Έκαψε άλλα τρία και πρόσφερε τα τρία τελευταία στην ίδια τιμή με τα αρχικά εννέα. Ο βασιλιάς, πλέον περίεργος και ανήσυχος, τα αγόρασε. Μόλις τα παρέδωσε, η σίβυλλα εξαφανίστηκε και έγινε θρύλος.
Η Χρήση τους στη Ρωμαϊκή Κρίση
Τα βιβλία φυλάσσονταν στον Ναό του Δία στο Καπιτώλιο. Μόνο οι Quindecimviri sacris faciundis, οι δεκαπέντε ιερείς, είχαν το δικαίωμα να τα ανοίγουν. Οι χρησμοί δεν προέβλεπαν το μέλλον με λεπτομέρειες, αλλά έδιναν οδηγίες για το πώς να κατευναστούν οι θεοί, ώστε να αποφευχθούν συμφορές.
Η Σύγκλητος λάμβανε τις προτάσεις των ιερέων και αποφάσιζε τα επόμενα βήματα. Η μυστικότητα ήταν τόσο αυστηρή ώστε ένας φύλακας που αποκάλυψε χρησμούς καταδικάστηκε σε θάνατο.
Ιστορική Σημασία
Τα Σιβυλλικά Βιβλία διαδραμάτισαν καθοριστικό ρόλο στην ιστορία της Ρώμης. Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα ήταν μετά τη συντριβή των Ρωμαίων στις Κάννες το 216 π.Χ.. Ο Αννίβας είχε κατατροπώσει τον ρωμαϊκό στρατό, προκαλώντας χιλιάδες απώλειες.
Η Σύγκλητος συμβουλεύτηκε τα βιβλία, τα οποία διέταξαν την εισαγωγή νέας λατρείας: της Μεγάλης Μητέρας Κυβέλης από τη Φρυγία. Η λατρεία εντάχθηκε στο ρωμαϊκό πάνθεον το 204 π.Χ. Την ίδια περίοδο, η ρωμαϊκή τύχη άλλαξε και δύο χρόνια αργότερα, στη μάχη της Ζάμας (202 π.Χ.), ο Σκιπίων νίκησε τον Αννίβα, τερματίζοντας τον Β΄ Καρχηδονιακό Πόλεμο.
Η Καταστροφή των Βιβλίων
Τα Σιβυλλικά Βιβλία υπέστησαν δύο μεγάλες καταστροφές:
- Το 83–82 π.Χ. όταν πυρκαγιά στον ναό του Δία κατέστρεψε μεγάλο μέρος τους.
- Οριστικά, όταν ο στρατηγός Φλάβιος Στιλίχων τα έκαψε μεταξύ 365–408 μ.Χ. για να αποδυναμώσει τις παγανιστικές πρακτικές.
Έτσι, μόνο αποσπάσματα σώθηκαν και το μεγαλύτερο μυστήριο χάθηκε για πάντα.
Συχνές Ερωτήσεις
Ήταν γραμμένα στα ελληνικά, τη γλώσσα της προφητείας και της σοφίας για τους Ρωμαίους.
Μόνο οι Quindecimviri, οι δεκαπέντε ιερείς που τα συμβούλευαν κατ’ εντολή της Συγκλήτου.
Όχι με ακρίβεια. Κυρίως έδιναν οδηγίες για το πώς να κατευναστούν οι θεοί σε περιόδους κρίσης.
Καταστράφηκαν από τον στρατηγό Στιλίχωνα, σε μια προσπάθεια να περιοριστεί η επίδραση των παγανιστικών λατρειών στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.
Μόνο λίγα αποσπάσματα, καθώς οι περισσότερες συλλογές καταστράφηκαν στις πυρκαγιές και στη δράση του Στιλίχωνα.
Βιβλιογραφία
- Santangelo, F. Roman Divination and the Sibylline Books. Newcastle University.
- Beard, M., North, J., & Price, S. Religions of Rome. Cambridge University Press, 1998.
- Parke, H. W. Sibyls and Sibylline Prophecy in Classical Antiquity. Routledge, 1988.
- Flower, H. I. The Cambridge Companion to the Roman Republic. Cambridge University Press, 2004.
