Η Ελλάδα στο χείλος της καταστροφής
Μετά την πτώση των Θερμοπυλών και την καταστροφή της Αθήνας, η Περσική Αυτοκρατορία του Ξέρξη φαινόταν ανίκητη. Ο ελληνικός στόλος είχε καταφύγει στη Σαλαμίνα και οι Έλληνες στρατηγοί συζητούσαν αν έπρεπε να υποχωρήσουν στον Ισθμό της Κορίνθου για μια τελευταία μάχη ξηράς. Ο κίνδυνος να χαθεί ολόκληρη η Ελλάδα ήταν πιο κοντά από ποτέ.
Οραματιστής στρατηγός: ο Θεμιστοκλής
Μέσα σε αυτή την απελπισία, ξεχώρισε ένας άνθρωπος. Ο Αθηναίος πολιτικός και στρατηγός Θεμιστοκλής είχε πείσει χρόνια νωρίτερα τους συμπολίτες του να χρησιμοποιήσουν τον άργυρο του Λαυρίου για την κατασκευή στόλου τριήρων, αντί να μοιράσουν τα κέρδη. Αυτές οι 200 τριήρεις αποτέλεσαν τώρα το τελευταίο όπλο σωτηρίας της Ελλάδας.
Το σχέδιο που έμοιαζε με τρέλα
Ο Θεμιστοκλής υποστήριξε ότι η τύχη του πολέμου θα κρινόταν στη θάλασσα. Μια αμυντική γραμμή στον Ισθμό δεν είχε καμία αξία όσο οι Πέρσες μπορούσαν να αποβιβάσουν στρατεύματα όπου ήθελαν. Η μόνη λύση ήταν να δελεάσει τον υπέρτερο περσικό στόλο σε μια παγίδα: τα στενά της Σαλαμίνας. Εκεί, οι πολυάριθμες περσικές τριήρεις θα εγκλωβίζονταν και η ανώτερη ναυτική τέχνη των Ελλήνων θα έβρισκε χώρο να λάμψει.
Η τολμηρή εξαπάτηση
Για να αναγκάσει τους συμμάχους να ακολουθήσουν το σχέδιο, ο Θεμιστοκλής έπαιξε το μεγαλύτερο χαρτί του. Έστειλε τον έμπιστο δούλο του, τον Σίκιννο, στον Ξέρξη με ψεύτικο μήνυμα: δήθεν ότι οι Έλληνες σκόπευαν να αποπλεύσουν τη νύχτα και ότι ο ίδιος ήταν πρόθυμος να προδώσει τους συμπατριώτες του. Ο Ξέρξης, πεπεισμένος ότι έλαβε μυστική πληροφόρηση, έπεσε στην παγίδα. Διέταξε τον στόλο του να κλείσει τα στενά, πιστεύοντας ότι θα αποκόψει την ελληνική υποχώρηση.
Η σύγκρουση στα στενά
Το επόμενο πρωί, οι Έλληνες βρέθηκαν εγκλωβισμένοι, χωρίς δυνατότητα διαφυγής. Όμως αυτό ήταν το σχέδιο του Θεμιστοκλή. Οι Πέρσες όρμησαν μέσα στα στενά, σίγουροι για τη νίκη. Σύντομα, η αριθμητική τους υπεροχή μετατράπηκε σε μειονέκτημα. Τα πλοία τους στριμώχτηκαν, συγκρούονταν μεταξύ τους και δεν μπορούσαν να ελιχθούν. Οι ελληνικές τριήρεις, γρήγορες και ευέλικτες, εκμεταλλεύτηκαν την αταξία. Με τα χάλκινα έμβολα έσκιζαν τα πλευρά των περσικών πλοίων, βυθίζοντάς τα ένα μετά το άλλο.
Η ταπεινωτική ήττα του Ξέρξη
Από τον θρόνο του στο λόφο, ο Ξέρξης παρακολουθούσε τον στόλο του να καταστρέφεται. Η υπερηφάνεια της Περσικής Αυτοκρατορίας βυθιζόταν μαζί με χιλιάδες στρατιώτες. Μέχρι το τέλος της ημέρας, η περσική ναυτική ισχύς είχε συντριβεί. Χωρίς στόλο, ο Ξέρξης δεν μπορούσε πλέον να τροφοδοτήσει το τεράστιο χερσαίο στρατό του. Αναγκάστηκε να υποχωρήσει, αφήνοντας πίσω μια Ελλάδα ελεύθερη.
Η σημασία της Σαλαμίνας
Η Ναυμαχία της Σαλαμίνας (480 π.Χ.) αποτέλεσε σημείο καμπής. Ήταν νίκη στρατηγικής και εξυπνάδας απέναντι σε υπεροπλία και αριθμούς. Η σωτηρία της Ελλάδας άνοιξε τον δρόμο για τον Χρυσό Αιώνα της Αθήνας. Η δημοκρατία, η φιλοσοφία, η τέχνη και η επιστήμη βρήκαν έδαφος να αναπτυχθούν, θέτοντας τα θεμέλια του δυτικού πολιτισμού.
