Ηθική του Αριστοτέλη: Απόλαυση, Αρετή και Ευτυχία στα Ηθικά Νικομάχεια

Αριστοτέλης: Η Λογική και η Παρατήρηση στη Θεμελίωση της Ηθικής

Η αρχαία ελληνική φιλοσοφία κορυφώνεται με τον Αριστοτέλη και το έργο του, τα Ηθικά Νικομάχεια. Ο Αριστοτέλης, σε αντίθεση με τους Στωικούς, δεν στηρίζει την ηθική του σε θεϊκές αρχές. Προτιμά τη λογική και την παρατήρηση, δημιουργώντας έτσι μια πιο “γήινη” προσέγγιση της ηθικής ζωής.

Τι είναι η Απόλαυση για τον Αριστοτέλη;

Ο Αριστοτέλης ξεκινά με ένα βασικό ερώτημα: “Τι είναι η απόλαυση;” Πιστεύει πως η απόλαυση δεν είναι ούτε μια διαδικασία, ούτε μια κατάσταση. Είναι μια δραστηριότητα – κάτι που κάνουμε και ολοκληρώνει τη δράση μας.

Παράδειγμα: Ο Πλοιοποιός

Αν φανταστούμε έναν πλοιοποιό, θα πρέπει να είναι υγιής και προετοιμασμένος για να χτίσει πλοία. Επίσης, τα υλικά πρέπει να είναι κατάλληλα. Αν όλα αυτά ισχύουν, η ολοκλήρωση του έργου θα του προσφέρει ευχαρίστηση. Η απόλαυση, λοιπόν, είναι το φυσικό τέλος κάθε δραστηριότητας.

Η Απόλαυση ως Οδηγός για την Ευτυχία

Κάθε άνθρωπος αντλεί ευχαρίστηση από διαφορετικές δραστηριότητες. Ο φιλόσοφος απολαμβάνει τη φιλοσοφία, ο μουσικός τη μουσική κτλ. Η ίδια η ζωή είναι μια διαρκής δραστηριότητα. Συνεπώς, η απόλαυση πρέπει να είναι το τελικό σημείο της ζωής μας. Όταν βρούμε τη σωστή απόλαυση, αγγίζουμε την ευτυχία και άρα, μια καλή ζωή.

Ποια Απόλαυση είναι η Κατάλληλη;

Οι ηδονιστές πίστευαν πως οι σωματικές απολαύσεις οδηγούν στην ευτυχία. Ο Αριστοτέλης διαφωνεί. Αναρωτιέται αν όλος ο αγώνας της ζωής μας έχει σκοπό απλά το φαγητό και το ποτό. Το θεωρεί παράλογο. Ούτε και με τους “Ηθικούς Εγωιστές” συμφωνεί, που ήθελαν την κυριαρχία πάνω στους άλλους. Ο Αριστοτέλης πιστεύει ότι κάποιες απολαύσεις είναι ανώτερες από άλλες.

Η Αρετή ως Υπέρτατη Απόλαυση

Ο Αριστοτέλης μας καλεί να φανταστούμε έναν τέλειο άνθρωπο. Αυτός θα έβρισκε τη μέγιστη απόλαυση σε ό,τι είναι τέλειο. Και αυτό είναι η ενεργή έκφραση της αρετής.

Ποια Αρετή Είναι η Ανώτερη;

Όχι όλες οι αρετές είναι ίσες. Κάποιες απαιτούν εξωτερικά πράγματα. Για παράδειγμα, η γενναιοδωρία απαιτεί πλούτη. Η δικαιοσύνη χρειάζεται άλλους ανθρώπους για να εφαρμοστεί. Αυτές οι αρετές δεν είναι αυτάρκεις.

Υπάρχει όμως και η σοφία. Δεν χρειάζεται τίποτα εξωτερικό. Μπορούμε να αναζητούμε τη σοφία για προσωπική μας χαρά. Η μάθηση είναι η μόνη δραστηριότητα που μπορεί να συνεχιστεί σε όλη τη ζωή.

Η Σοφία Μας Φέρνει Πιο Κοντά στο Θείο

Ο Αριστοτέλης λέει πως ακόμη και οι θεοί είναι πάνσοφοι. Άρα, όταν αναζητούμε τη σοφία, γινόμαστε λίγο πιο “θεϊκοί”. Μας καλεί να μην συμβιβαζόμαστε με τη μετριότητα, αλλά να επιδιώκουμε το ανώτερο και το πιο ουσιαστικό στη ζωή.

Αριστοτέλης: Κάθε Ήθος Έχει τον Μύθο του – Αφήγηση και Ηθική στο Τέλος της Ζωής – Αρχαία Ελληνικά

Γιατί Η Άσκηση Δεν Είναι Μόνο Ζήτημα Ύλης: Ο Υλισμός, τα Όριά του και η Επιστροφή στον Αριστοτέλη – Αρχαία Ελληνικά

Τελικό Συμπέρασμα: Η Ηθική του Αριστοτέλη

Ο Αριστοτέλης και οι Στωικοί συμφωνούν πως η σοφία είναι το μέγιστο αγαθό. Παρ’ όλα αυτά, για τους Στωικούς η αναζήτησή της αποτελεί καθήκον, ενώ για τον Αριστοτέλη η σοφία απλώς οδηγεί στην ευτυχία. Επομένως, σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, δεν χρειάζεται να αποδεχθούμε κάποια θεϊκή κοσμολογία ή περίπλοκες θεωρίες, αφού η αναζήτηση της σοφίας είναι αρκετή για να μας προσφέρει μια καλή και ευτυχισμένη ζωή.

Η ηθική του Αριστοτέλη είναι προσβάσιμη, λογική και ολοκληρωμένη. Μας δείχνει πώς να φτάσουμε στην ευτυχία και στην πραγματικά καλή ζωή.

Πηγή : classicalwisdom