Η σκηνή που συγκλονίζει
Ένας άνθρωπος στέκεται μόνος σε έναν σκοτεινό λάκκο. Τα χέρια του είναι δεμένα πίσω από την πλάτη και γύρω του επτά λιοντάρια τον περικυκλώνουν. Στο έδαφος διακρίνονται κόκαλα και υπολείμματα, υπενθυμίζοντας τη μοίρα όσων βρέθηκαν εκεί πριν από αυτόν. Πρόκειται για τον προφήτη Δανιήλ, σε μια από τις πιο δραματικές στιγμές της Βίβλου.
Η εικόνα αυτή δεν ανήκει μόνο στη θρησκευτική παράδοση. Το 1872, ο Βρετανός ζωγράφος Briton Rivière παρουσίασε στον κόσμο το έργο του Daniel in the Lion’s Den, που γρήγορα χαρακτηρίστηκε αριστούργημα.
Η έμπνευση από το βιβλίο του Δανιήλ
Η ιστορία προέρχεται από το Έκτο κεφάλαιο του Βιβλίου του Δανιήλ. Ο Δανιήλ ήταν έμπιστος αξιωματούχος στη Βαβυλώνα. Η εντιμότητά του προκάλεσε φθόνο, και έτσι οι εχθροί του έπεισαν τον βασιλιά Δαρείο να υπογράψει διάταγμα: καμία προσευχή σε άλλον θεό εκτός από τον ίδιο. Ο Δανιήλ όμως παρέμεινε πιστός, προσευχόμενος τρεις φορές την ημέρα.
Συνελήφθη και ρίχτηκε στον λάκκο με τα λιοντάρια. Το επόμενο πρωί, ο βασιλιάς αντίκρισε το θαύμα: ο Δανιήλ ήταν ζωντανός. Σύμφωνα με το κείμενο, ένας άγγελος του Θεού έκλεισε τα στόματα των θηρίων.
Η δημιουργική εμμονή του Rivière
Ο Rivière δεν αρκέστηκε σε μια τυπική απεικόνιση. Παρατηρούσε λιοντάρια σε ζωολογικούς κήπους, σχεδίαζε ώρες ολόκληρες και μελετούσε ακόμα και νεκρά ζώα για να αποδώσει την ανατομία τους με απόλυτη ακρίβεια. Η εμμονή του με τα ζώα ήταν τέτοια, ώστε έγιναν οι πραγματικοί πρωταγωνιστές των έργων του.
Το αποτέλεσμα; Μια ζωγραφιά γεμάτη ρεαλισμό, ένταση και συναίσθημα. Κάθε λιοντάρι έχει διαφορετική στάση: άλλο βρυχάται απειλητικά, άλλο παραμονεύει, κι ένα τρίτο κοιτά με περιέργεια. Όλα μαζί δημιουργούν μια ατμόσφαιρα φόβου και θαυμασμού.
Η δύναμη της σιωπής
Ο Δανιήλ εμφανίζεται με την πλάτη στον θεατή. Δεν βλέπουμε το πρόσωπό του, αλλά η σιωπηλή του στάση αποπνέει πίστη και αποφασιστικότητα. Ένα χρυσό φως τον λούζει, ξεχωρίζοντάς τον από το σκοτάδι γύρω του. Το έργο δεν δείχνει τον θάνατο, αλλά την ελπίδα που πηγάζει από την αφοσίωση στην πίστη.
Η αποδοχή στη Βικτωριανή Αγγλία
Όταν παρουσιάστηκε στην Royal Academy του Λονδίνου, η κριτική μίλησε για αριστούργημα. Οι χαλκογραφίες και αντίγραφα εξαπλώθηκαν γρήγορα, μετατρέποντας το έργο σε δημοφιλές σύμβολο. Δεν άγγιξε μόνο τους πιστούς· ακόμα και οι άθεοι θαύμασαν την καλλιτεχνική του δύναμη.
Σήμερα, το πρωτότυπο βρίσκεται στην Walker Art Gallery στο Λίβερπουλ, συνεχίζοντας να συγκινεί χιλιάδες επισκέπτες.
Η δεύτερη εκδοχή
Το 1890, ο Rivière φιλοτέχνησε μια δεύτερη εκδοχή με τίτλο Daniel’s Answer to the King. Εδώ η σκηνή διαδραματίζεται την αυγή. Ο Δανιήλ κοιτάζει προς τα πάνω, απαντώντας στον βασιλιά, ενώ τα λιοντάρια φαίνονται πλέον ήρεμα. Η πρώτη εκδοχή αποτυπώνει την αγωνία και τον κίνδυνο· η δεύτερη γιορτάζει τη σωτηρία.
Κληρονομιά ενός αριστουργήματος
Ο Rivière κατάφερε να μετατρέψει ένα βιβλικό κείμενο σε παγκόσμιο καλλιτεχνικό σύμβολο. Ο ρεαλισμός του, η μελέτη των ζώων και η ατμόσφαιρα πίστης καθιστούν το έργο μοναδικό. Δεν είναι μόνο μια θρησκευτική εικόνα, αλλά μια διαχρονική υπενθύμιση θάρρους, πίστης και ελπίδας.
